“Eskiden her şey mevsiminde çıkardı, her sebzeyi tüm mevsimlerde bulamazdık.” cümlesini belki duydunuz, belki de siz kurdunuz. Evet, canımızın istediği çoğu sebze ve meyveyi her mevsimde bulmak güzel bir şey; fakat bu besinlerin çoğunun hormonlu olma ihtimalinin bulunduğunu da unutmamak gerekiyor. Ayrıca her şey mevsiminde güzel. Yaz aylarında yediğiniz domatesle kışın tükettiğiniz aynı olur mu hiç! İşte, tam da bu nedenle evde konserve yapmak; lezzetli, sağlıklı ve çoğu zaman da tasarruflu bir çözüm!
Gelin şimdi, konserve yapmanın püf noktaları nelerdir, birlikte bakalım.
Konserve Nedir?
Konserve, sebze ve meyvelerin besin değerleri büyük oranda korunarak uzun süre muhafaza edilmesini sağlayan bir yöntem. Pek çok sebze ve meyvenin konservesi yapılabilir. Bu sayede besinleri dilediğiniz zaman mevsimindeymiş gibi sağlıkla ve afiyetle yiyebilirsiniz.
Konserve Ne Zaman Hazırlanır?
Genellikle yaz ve sonbahar mevsimleriyle özdeşleştirilse de konserve aslında her mevsimde yapılabilir. Konserve denildiğinde akıllara bu mevsimlerin gelmesinin sebebi ise her mevsimde tüketmek istediğimiz domates, taze fasulye, patlıcan gibi sebzelerin yaz sebzeleri olmasıdır. Yani bu sebzeler genellikle yazın konservelenip kışın tüketilir.
Konserve Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Mevsiminde yetişen sebzeleri farklı mevsimlerde lezzetli ve sağlıklı bir şekilde tüketebilmek… Bunu kim istemez ki! Eğer siz de konserve yapmak ve sevdiğiniz sebzeleri farklı mevsimlerde tüketmek istiyorsanız kollarınızı sıvamadan önce konserve yapım aşamalarında dikkat etmeniz gereken noktalara göz atmanızda fayda var!
- İlk adım olarak tabii ki konservesini yapacağınız sebzeleri almak için pazara ya da markete gideceksiniz. Aslında konserve yaparken en önemli noktalardan biri sebze seçimi! Taze, çürük olmayan, olgun sebze ve meyveler konserveleriniz için en uygun olanlar. Çürük olan gıdaların, konservelerin bozulmasına neden olabileceğini ve dolayısıyla sağlığınızı olumsuz etkileyebileceğini unutmamalısınız.
- Eğer evinizde konserve yapmak için biriktirdiğiniz cam kavanozlarınız yoksa elbette kavanoz da almanız gerekiyor. Bu arada kavanoz kapaklarınız varsa bile yeni kapaklar almanız şart. Çünkü kullanılmış, eskiyen ve paslanmaya başlayan kapaklar sağlığınız açısından oldukça tehlikeli.
- Kapakların ve kavanozların hijyenine ekstra dikkat etmelisiniz. Doğru bir şekilde sterilize edilmemiş kavanoz ve kapaklar, yaptığınız konservelerin bozulmasına neden olabilir.
- Konserve yapımında sebze ve meyveleri iyice yıkadığınıza, gerekliyse soyduğunuza emin olmalısınız.
- Sebzeleri ve meyveleri kavanozlara doldurduktan sonra kapaklarını sıkıca kapatın ve kavanozları ters çevirerek bekletin.
- Ters çevirdiğiniz kavanozların kapağı birkaç gün içerisinde dışa doğru bombeleniyorsa konserveniz tutmamış demektir. Lütfen bu konserveyi tüketmeyin.
- Konserveleri serin, güneş almayan bir dolap içerisinde muhafaza etmek ise “Konserve nasıl saklanır?” sorusunun cevabı.
Konserve Yapılan Kavanoz ve Kapaklar Nasıl Sterilize Edilir?
Aklınızda “Konserve yaparken kavanoz nasıl kaynatılır?” ya da “Konserve yaparken kapaklar kaynatılır mı?” gibi soruların olduğunu biliyoruz. Evet, bu soruların cevabı gerçekten çok önemli.
Kavanozları ve kapakları iyice yıkayıp temizledikten ve oda sıcaklığında beklettikten sonra onları, içerisinde su kaynayan bir tencerenin içerisine sokup çıkarabilirsiniz. Bu sayede sterilize etme işlemini gerçekleştirebilirsiniz. Bu arada minik bir uyarı: Kavanozların sıcak olmasından dolayı ev kazaları meydana gelebilir. Bu nedenle kavanozları bir fırın eldiveninden ya da bezden yardım alarak tutabilirsiniz
Sterilize etme işleminin ardından kapakların iç kısmına ve kavanozların ağızlarına el sürmemeye özen göstermelisiniz. Eğer bu bölgelerde ıslaklık varsa kuru ve temiz bir bezle ıslaklığı alabilirsiniz. Aksi takdirde paslanma, küflenme gibi etkiler görülebilir.
Son olarak kavanozu steril hale getirme işlemini, hazırladığınız sebzeleri koymadan hemen önce yapmanız gerektiğini hatırlatalım.
Konserve Nasıl Yapılır?
Şimdi, kış aylarında da yaz/sonbahar meyve ve sebzelerini tüketebilmek için mutfağa girme vakti. İşte, konserve yapılan yiyeceklerin bazıları ve konserve yapım teknikleri:
1. Domates Konservesi Nasıl Yapılır?
- Büyük bir tencerenin içerisine yarıya kadar su doldurun ve kaynatın.
- İyice yıkadığınız ve her birinin altına bıçakla yaklaşık 2-3 cm’lik çizikler attığınız domatesleri suyun içerisine koyun.
- 3-4 dakika sonra kevgir yardımıyla domatesleri kaynar sudan çıkarın ve soğumaya bırakın. Sudan çıkan domatesler daha kolay soyulacaklardır.
- Soyduğunuz domatesleri mutfak robotuna yerleştirip çekin.
- Domateslerin hepsini temiz bir tencereye koyun ve tuz ekleyin. Eğer isterseniz yıkayıp doğradığınız sivri biberleri de ekleyebilir ve domates konservesini menemen konservesi haline getirebilirsiniz.
- Domatesler kaynadığında sterilize ettiğiniz kavanozlara doldurun, ağızlarını sıkıca kapatın ve ters çevirin.
- Kavanozlar soğuduktan sonra muhafaza etmek istediğiniz alana taşıyabilirsiniz.
2. Kırmızı Biber Konservesi Nasıl Yapılır?
- Yıkadığınız kırmızı (kapya) biberleri, yağlı kâğıt serdiğiniz bir tepsiye alıp fırınlayın.
- Közlenen biberler soğuduğunda kabuklarını soyun, çekirdeklerini çıkarın.
- Biberleri kavanoza yerleştirin. Dilerseniz aralarına sarımsak da ekleyebilirsiniz.
- Sirke, zeytinyağı ve tuzla hazırladığınız karışımı kavanoza dökün.
- Biberler arasında hava varsa tahta bir kaşık yardımıyla alın.
- Kavanozu ters çevirip içerisine az su koyduğunuz bir tencereye yerleştirin ve suyun kaynamasını bekleyin. Bu sayede konserve vakumlanacak ve dolabınızda saklayabileceksiniz.
3. Taze Fasulye Konservesi Nasıl Yapılır?
- Taze fasulyeleri yıkayın, küçük parçalara bölün ve varsa kılçıklarını çıkarın.
- Konserve yapacağınız taze fasulyelere uygun miktardaki domatesleri yıkayın, kabuklarını soyun ve küp küp doğrayın.
- Bir tencereye zeytinyağı dökün ve yağ ısındığında domatesleri ekleyin.
- Domatesler hafif suyunu çektiğinde taze fasulyeleri ekleyin. Fasulyelerin tam olarak pişmemesine özen gösterin.
- Sterilize ettiğiniz kavanozlara fasulyeleri doldurun ve ters çevirin.
- Kavanozlar soğuduktan sonra dilediğiniz bir mutfak dolabında taze fasulye konservesini saklayabilirsiniz.
4. Patlıcan Konservesi Nasıl Yapılır?
- Patlıcanları iyice yıkadıktan sonra dikine ikiye bölün ve yağlı kâğıt serdiğiniz tepsiye yerleştirip fırında közleyin.
- Közlenen patlıcanların kabuklarını soyun ve iri iri doğrayıp kavanozlara alın. Dilerseniz aralarına sarımsak ekleyebilirsiniz.
- Tahta bir kaşık yardımıyla patlıcanların arasında kalan havayı alın.
- Patlıcanları bir parmak geçecek kadar zeytinyağı ekleyin.
- Kavanozların kapağını sıkıca kapattıktan sonra ters çevirerek içerisine az su koyduğunuz tencerede kaynatın ve vakumlayın. Eğer tencereye birden çok kavanoz koyacaksanız kavanozların birbirine çarpmamaları için arasına bez koymayı ihmal etmeyin.
5. Bamya Konservesi Nasıl Yapılır?
- Kullanacağınız bamyaların yarı ölçüsündeki domatesleri (örneğin 1 kg bamya kullanacaksanız yarım kg domates) yıkayın, kabuklarını soyun ve küp küp doğrayın.
- Doğradığınız domatesleri tencereye alıp kavurun.
- Ardından yıkayıp sap kısımlarını tıraşladığınız bamyaları tencereye ekleyin ve bamyaların renkleri değişinceye kadar tencerede pişirin.
- Pişen bamyaları, sterilize ettiğiniz dayanıklı cam kavanozun içerisine doldurun ve konservenin kapağını kapatın.
- Kavanozu güneş almayan bir yerde ters çevirerek bir gün beklettikten sonra normal bir şekilde saklayabilirsiniz.
“Mevsimi olmayan sebzeleri, mevsimindeki besin değerleri ve lezzetiyle tüketmek #güzelfikir!” diyorsanız sebzeleri derin dondurucuya da atabilirsiniz. “Derin Dondurucuda Hangi Besin Nasıl Saklanır?” yazımız bu konuda size yardımcı olabilir. Ayrıca sebze-meyveler için kullanabileceğiniz diğer saklama yöntemlerini “Daha Uzun Ömürlü Olmaları İçin: Besinleri Saklama Yöntemleri” yazımızdan inceleyebileceğinizi de not düşelim.
Siz de Konserve Yapım Sırlarınızı Bizimle Paylaşın!
Mutfakta yapılan her lezzet gibi konservelerin tadının da paylaştıkça arttığını düşünüyorsanız konserve yaparken hangi adımlarını izlediğinizi ve sırlarınızı bizimle paylaşın; yazınızı Koçtaş Yaşayan Evler Blog’da yayımlayalım!
Yapmanız gereken sadece yazmak istediğiniz içeriği, konuyla ilgili yer vermek istediğiniz görselleri ve kişisel bilgilerinizi* [email protected] adresine yollamak.
*Kişisel Bilgiler:
- Adınız soyadınız
- Yaşınız
- Yaşadığınız şehir
- Mesleğiniz
Konserve Yapımı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
- Konserve işlemi nasıl yapılır?Konserve yapımı için önce sebze veya meyveler hazırlanır ve kavanozlara doldurulur. Kavanozların ağızları kapatıldıktan sonra, kaynar su içinde belli bir süre kaynatılarak sterilize edilir. Bu işlem, besinlerin uzun süre bozulmadan saklanmasını sağlar.
- Kaynatarak konserve nasıl yapılır?Kaynatarak konserve yapmak için doldurulan kavanozlar sıkıca kapatıldıktan sonra büyük bir tencereye yerleştirilir ve üzerini geçecek kadar su eklenir. Tencere kaynamaya başladıktan sonra genellikle 20-30 dakika kaynatılır. Bu işlem, kavanozların steril olmasını ve konservenin bozulmamasını sağlar.
- Konserve kavanozu nasıl kaynatılır?Konserve kavanozları, kapakları sıkıca kapatıldıktan sonra derin bir tencereye yerleştirilir ve üzerini geçecek kadar su eklenir. Su kaynadıktan sonra kavanozlar genellikle 20-30 dakika kaynatılarak sterilize edilir.
- Konserve hangi malzemeden yapılır?Konserve yapımında cam kavanozlar, metal kapaklar ve taze meyve veya sebzeler kullanılır. Ayrıca, tuz, şeker, sirke gibi koruyucu malzemeler de eklenebilir.
- Ev yapımı konserve kaç yıl dayanır?Ev yapımı konserve, uygun şekilde yapıldığında 1-2 yıl dayanabilir. Ancak, kavanozlar serin ve karanlık bir yerde saklanmalı ve hava almayan kapaklar kullanılmalıdır.
- Konserve yaparken ters çevirmek şart mı?Evet, kavanoz kapaklarının sıkıca tutması için konserve yapıldıktan sonra kavanozlar birkaç dakika ters çevrilir. Bu, vakum etkisi yaratarak hava sızdırmasını engeller.
- Konservenin bozulmaması için ne yapmalı?Konservenin bozulmaması için sebze veya meyveler taze olmalı, kavanozlar sterilize edilmeli ve kapaklar sıkıca kapatılmalıdır. Ayrıca, kavanozlar kaynatıldıktan sonra serin ve kuru bir yerde saklanmalıdır.
- Ev yapımı bozuk konserve nasıl anlaşılır?Ev yapımı konservenin bozuk olduğu, kapakta bombe oluşması, kötü koku, renk değişikliği veya kavanozun açıldığında gaz çıkışı gibi belirtilerle anlaşılır. Bu tür konserveler tüketilmemelidir.
- Konserve yaparken nelere dikkat etmeli?Konserve yaparken hijyen kurallarına dikkat etmek, kavanozları ve kapakları iyice sterilize etmek ve malzemeleri taze kullanmak çok önemlidir. Ayrıca, kaynatma süresine de dikkat edilmelidir.
- Konserve yaparken tuz atılır mı?Evet, konserve yaparken tuz eklenebilir. Tuz, özellikle sebze konservelerinde koruyucu olarak kullanılır ve tat vermeye yardımcı olur.
- Konserve kapağı tuttuğunu nasıl anlarız?Konserve kapağı tuttuğunda, kapağın ortasında içe doğru bir çöküntü oluşur ve kapak bastırıldığında ses çıkarmaz. Ayrıca, kapak açılmadan önce sıkıca yerinde durur.
- Konserve ne zaman düz çevrilir?Konserve yapıldıktan ve ters çevrildikten sonra yaklaşık 10-15 dakika bekletilir. Bu sürenin sonunda kavanozlar tekrar düz çevrilir ve soğumaya bırakılır.
- Konserve yaparken kavanoz kapakları kaynatılır mı?Evet, kavanoz kapakları sterilizasyon amacıyla kısa süreli kaynatılmalıdır. Kaynatılan kapaklar sıcak bir şekilde hemen kavanozlara yerleştirilmelidir.
- Kavanoz kapaklarının atmaması için ne yapılır?Kavanoz kapaklarının atmaması için kapaklar iyice sterilize edilmeli ve konserve yapıldıktan sonra kavanozlar ters çevrilerek vakumlanmalıdır. Ayrıca, kapakların sıkıca kapatıldığından emin olunmalıdır.