“İş güvenliği” denildiğinde muhtemelen çoğu kişinin aklına, üzerinde erkek bir karakterin bulunduğu “Önce İş Güvenliği” yazılı sarı levha geliyordur. Fakat iş güvenliğinin bundan daha fazlası olduğunu söylememize gerek olmadığını biliyoruz. Yine de iş güvenliği nedir, iş güvenliği olmazsa ne olur gibi konuları sizinle paylaşarak iş güvenliğinin önemini anlatmak istiyoruz.
İş güvenliği ve sağlığı için ihtiyaç duyabileceğiniz iş güvenliği malzemeleri ve binlerce çeşidini ise Koçtaş’tan temin edebilirsiniz.
Şimdi gelin, “İş güvenliği nedir?” sorusunun cevabından başlayalım. İş güvenliği tanımının ardından iş kazalarını ve önlemek için yapılması gerekenleri detaylı bir şekilde inceleyelim.
İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?

Öncelikle günlük hayatta iş güvenliği olarak bahsettiğimiz bu kavramın asıl adının “iş sağlığı ve güvenliği” olduğunu, İSG şeklinde kısaltıldığını söylemeliyiz. 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile anayasal bir temele dayandırılan bu kavram sayesinde iş yerinde meydana gelebilecek olumsuz durumlar ya da uzun dönemde işçilerde meydana gelebilecek meslek hastalıklarına karşı tedbir alınabiliyor.
1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla yürürlüğe giren İş Sağlığı ve Güvenliği (İSG) düzenlemeleri ile 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan iş yerleri ile kamu kurumları, iş güvenliği uzmanı ve iş yeri hekimi bulundurmak veya bu hizmetleri dışarıdan temin etmek zorunda. Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işlerde çalışanların mesleki eğitim belgesi zorunluluğu ise devam ediyor.
6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, az tehlikeli sınıfta yer alan küçük ölçekli iş yerlerinde (50’den az çalışanı olan) iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin sağlanması konusunda esneklik tanıyor. İşveren ya da işveren vekili, gerekli eğitimleri tamamlamış olması şartıyla bu hizmetleri kendisi de üstlenebiliyor.
İş güvenliğinin amacı; işçinin sağlık durumunu ya da hayatını etkileyecek unsurları ortadan kaldırmak. İş güvenliğinin sağlanması için alınması gereken önlemlere dikkat edilerek hem işçi hem işveren hem de iş yeri oluşabilecek manevi ve maddi zararlardan korunmuş oluyor.
İş Kazalarının Başlıca Sebepleri Nelerdir?

İşçilerin karşı karşıya olduğu tehlikelerle ya da iş sağlığı ve güvenliği konusunda yeterince tedbir alınmamasından dolayı yoldan geçen insanların bile başlarına gelen olumsuz haberlerle neredeyse her gün karşılaşıyoruz. Hatta bu kazalar bazen ölümle bile sonuçlanabiliyor. Peki, bu durumlara sebep olan iş kazalarının nedenleri nelerdir? İşverenden ya da işçiden kaynaklanabilecek başlıca sebepleri şu şekilde sıralayabiliriz:
- Kullanılmakta olan iş makinelerinin yeterli derecede tanınmaması ya da talimatlara uygun bir şekilde kullanılmaması
- Çalışma ortamının dikkat dağıtıcı düzeyde dağınık olması
- İş yerlerinde güvenlik donanımlarının yetersiz olması
- İşçilerin uzun mesai saatleri ya da işçilerin çalışamayacak şekilde hasta olduğu halde çalıştırılmaları
- İşçilerin sağlık, fiziksel ya da psikolojik özelliklerine uygun olmayan alanlarda çalıştırılmaları
- Dikkatsiz bir şekilde iş sürdürülmesinden kaynaklı olarak oluşabilecek kazaları öngörmemek ya da görmezden gelmek
- İş güvenliği ürünlerinin kullanılmaması ya da eksik kullanılması
İş kazalarını önlemek ve iş güvenliği sağlamak için iş güvenliği ekipmanlarını kullanmak şart. Gelin, bu ekipmanlardan bahsedelim.
İş Kazalarını Önlemek İçin Önemli Bir Etken: İş Güvenliği Ekipmanlarının Kullanılması

İş sağlığı ve güvenliği konusunda işçiye de işverene de görev düşüyor. Hem işverenin hem de işçinin dikkat etmesi gereken noktalardan biri ise iş güvenliği malzemelerinin kullanımı. İş güvenliği ürünlerini kullanarak oluşabilecek pek çok kazayı engellemek ve kayıpların önüne geçmek mümkün. Peki, iş güvenliğini sağlayan başlıca ürünler hangileridir?
Levhalar ve Uyarılar

İş yerlerinde, inşaat alanlarında ya da herhangi bir kurumda acil çıkış, girilmez, elektrik çarpma tehlikesi gibi levhalar olmadığında hem çalışanların hem de ziyaretçilerin zarar göreceği durumlar meydana gelebilir. Aynı zamanda yol çalışmalarının olduğu bölgelere yerleştirilen reflektörlü dubalar da hem işçilerin hem de çalışmayan ama alanda olan insanları korumak için oldukça önemlidir. Bu nedenle gerekli alanlarda insanları yönlendiren uyarıların var olması gerekir.
Manşonlu Kulaklık ve Kulak Tıpası
Sanayi tesisi veya havalimanı gibi gürültünün yoğun olduğu ortamlarda çalışmak, çalışanların duyma duyularını olumsuz bir şekilde etkileyebilir. Manşonlu kulaklıklar böyle çalışma ortamlarında ekstra sese maruz kalan çalışanların kulaklarının korunması için oldukça önemlidir. Kulak tıpaları ise daha az ses seviyesine sahip alanlarda ya da elektrikli el aletleri kullanımında sağlığı koruyan bir üründür.
İş Güvenliği Giysileri

Eldiven, tulum, pantolon, mont, ayakkabı, koruyucu dizlik ya da gözlük… İş güvenliği giysileri sayesinde işçilere gelebilecek fiziksel zararların oranı düşürülebilir. Örneğin fosforlu montlar ya da pantolonlar sayesinde geceleri ve görüşün zor olduğu alanlarda çalışan işçiler daha kolay bir şekilde fark edilebilir. İşçi eldivenleri ve kaynak gözlükleri çalışma sırasında uzuvlara gelebilecek zararların önüne geçilebilir ya da kimyasal önleyici tulum sayesinde kimyasal ilaçlar ve ürünlerle çalışan işçilerin kimyasallarla teması engellenebilir.
Baret ve Maske

Çalışanların kafalarına düşebilecek herhangi bir nesnenin olduğu ya da çalışanların düşme ihtimalinin olduğu alanlarda baret, hayat kurtarıcı bir iş güvenliği malzemesi olabilir. İş yerinde alınacak diğer güvenlik önlemlerinin yanı sıra baret giyilmesi önemlidir. Tozlu ortamlarda ya da maden gibi tehlike arz edebilecek mekânlarda oluşabilecek olumsuz durumlara karşı maskelerin varlığı da hayati önem taşır.
Emniyet Kemerleri ve Halatlar

Yüksekten düşme riski olan çalışma ortamlarında kullanılan emniyet kemerleri ve halatları, işçilerin güvenliğini sağlamak için temel ekipmanlardır. Emniyet kemerleri işçileri güvenli bir şekilde sabitler ve düşme durumunda yaralanmayı önler. Halatlar da işçilerin yüksek noktalardan düşmelerini engeller.
İş sağlığı ve güvenliği, çalışma hayatının en önemli unsurlarından biridir. Manşonlu kulaklıklardan iş güvenliği giysilerine, baret ve maskelerden emniyet kemerlerine kadar doğru ekipmanlarla korunmak, iş kazalarını önlemenin en etkili yolu. İş sağlığı ve güvenliği konusunda iş güvenliği malzeme çeşitlerini ise Koçtaş’ta bulabileceğinizi unutmayın.
İş Güvenliği ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
- İş güvenliği kime bağlıdır?İş güvenliği, öncelikle işverenin sorumluluğundadır. İşveren, çalışanların güvenli bir ortamda çalışmasını sağlamakla yükümlüdür. Bunun yanı sıra çalışanlar da iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymakla sorumludur. İş güvenliği, devlet denetimleri, iş güvenliği uzmanları ve işyeri çalışanlarının koordineli çalışması ile sağlanır.
- İş sağlığı ve güvenliğinin 3 temel amacı nedir?İş sağlığı ve güvenliğinin temel amaçları; çalışanların sağlığını korumak, iş kazalarını önlemek ve güvenli çalışma ortamı sağlamaktır. Bu üç hedef, üretkenliği artırırken işyerinde verimliliği de yükseltir. Aynı zamanda maddi kayıpların ve yasal sorumlulukların önüne geçilmesine de yardımcı olur.
- İş güvenliğinin önemi nedir?İş güvenliği, çalışanların fiziksel ve psikolojik sağlığını korur. İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleyerek hem işverene hem de çalışana fayda sağlar. Güvenli bir iş ortamı, verimliliği artırır, moral ve motivasyonu yükseltir. Ayrıca iş güvenliği yasal bir zorunluluktur ve ihmal edilmesi cezai sonuç doğurabilir.
- İş güvenliği kaça ayrılır?İş güvenliği genellikle üç ana başlıkta incelenir: teknik iş güvenliği, organizasyonel iş güvenliği ve kişisel koruyucu önlemler. Teknik iş güvenliği makinelerin ve ekipmanların güvenliğiyle ilgilenir. Organizasyonel iş güvenliği iş süreçlerini düzenler. Kişisel koruyucu önlemler ise baret, gözlük, eldiven gibi ekipmanları kapsar.
- İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili temel kurallar nelerdir?Temel kurallar arasında risk değerlendirmesi yapmak, güvenlik eğitimleri düzenlemek, kişisel koruyucu donanım kullanmak, iş kazalarını raporlamak ve acil durum planları oluşturmak yer alır. Ayrıca işyerinde düzenli denetim yapılmalı ve çalışanlar iş güvenliği prosedürlerine uymalıdır. Kurallara uymamak ciddi sonuçlar doğurabilir.
- İş güvenliğinin temeli nedir?İş güvenliğinin temeli risk analizi ve önleyici tedbirlerdir. Çalışanların sağlığını tehlikeye atan durumlar önceden belirlenir ve gerekli önlemler alınır. Bu yaklaşım, iş kazalarını ve meslek hastalıklarını azaltır. Eğitim, denetim ve kişisel koruyucu donanım kullanımı, iş güvenliğinin temel yapı taşlarını oluşturur.
- İş güvenliği ne amaçla yapılır?İş güvenliği, öncelikle çalışanları korumak amacıyla yapılır. Bunun yanı sıra üretim süreçlerinin kesintisiz ve verimli şekilde yürütülmesini sağlar. İş kazalarının önlenmesi ve maddi kayıpların azaltılması da önemli hedeflerdir. Güvenli bir iş ortamı, yasal uyumluluğu sağlar ve işletmenin itibarını güçlendirir.
- İş güvenliği olmazsa ne olur?İş güvenliği önlemleri alınmazsa iş kazaları ve meslek hastalıkları artar. Çalışan sağlığı tehlikeye girer, üretim durabilir ve işyerinde maddi kayıplar yaşanır. Ayrıca işverenler yasal yaptırımlarla karşılaşabilir. Motivasyon düşer ve işyerinde güven ortamı zedelenir. İş güvenliği, hem hayatı hem işi koruyan bir önlemdir.
- A sınıfı iş güvenliği nedir?A sınıfı iş güvenliği uzmanı, tehlikeli ve çok tehlikeli iş yerlerinde görev yapabilen en üst düzey yetkiye sahip uzmandır. İş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre, tüm risk değerlendirmelerini yapabilir, eğitim verebilir ve işyeri güvenlik planlarını uygulayabilir. Bu sınıf, deneyim ve eğitim açısından en yüksek standartları temsil eder.
- İş güvenliğinde turuncu renk ne anlama gelir?Turuncu renk, iş güvenliğinde uyarı ve dikkat gerektiren durumları belirtir. Tehlikeli makineler, kaygan zeminler veya yüksek riskli bölgelerde turuncu levhalar ve işaretler kullanılır. Bu renk, çalışanların dikkatini çekerek kazaları önlemeye yardımcı olur. Genellikle kırmızı acil durdurma ile karıştırılmamalıdır.
- Kimler iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorunda?Tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri, iş güvenliği uzmanı çalıştırmak zorundadır. Bu zorunluluk, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre değişir. Amaç, iş kazalarını önlemek, riskleri azaltmak ve yasal uyumluluğu sağlamaktır. Çalışan sayısı az olsa bile risk yüksekse uzman zorunludur.
- İş sağlığı güvenliği kaç yıl geçerli?İş sağlığı ve güvenliği eğitim belgeleri ve sertifikaları genellikle 3 yıl süreyle geçerlidir. Süre sonunda çalışanların tekrar eğitilmesi ve sertifikalarının güncellenmesi gerekir. Bu uygulama, mevzuata uygunluğu sağlamak ve iş yerinde güvenlik bilincini sürekli kılmak için yapılır.
- İş güvenliğinin 10 temel ilkesi nelerdir?İş güvenliğinin temel ilkeleri şunlardır: riskleri önceden belirlemek, önleyici tedbir almak, kişisel koruyucu ekipman kullanmak, eğitim vermek, denetim yapmak, acil durum planı hazırlamak, iş kazalarını raporlamak, çalışan katılımını sağlamak, iş süreçlerini güvenli hale getirmek ve mevzuata uygun hareket etmek.
- İş güvenliği tanımı nedir?İş güvenliği, çalışanların iş yerinde karşılaşabileceği tehlikelerden korunmasını ve sağlıklı bir çalışma ortamının sağlanmasını amaçlayan disiplinler arası bir uygulamadır. İş kazalarını önlemeyi, meslek hastalıklarını azaltmayı ve verimli, güvenli üretim süreçlerini desteklemeyi kapsar. Hem yasal hem de etik bir zorunluluktur.
















