Ütülü kıyafetleri giymesi çok zevklidir. Çünkü ütü kıyafetlerin modelini daha iyi gösterir, ayrı bir zarafet katar. Bir de ütülemesi zahmetli olmasa…
Her kıyafet parçasının da farklı kumaş türlerin de ütülenme şekli ve ihtiyacı farklı. Bu yazımızda ütü nasıl yapılır, farklı kıyafet türleri nasıl ütülenir, hangi kumaşa hangi ayarda ütü yapmalı gibi konulara açıklık getirecek, kıyafetlerimize sevgiyle dokunan bu pratik sanatın inceliklerini keşfedeceğiz. Önce gelin ütümüzü seçelim.
Jilet gibi kıyafetlerin sırrı iyi bir ütü. Peki iyi bir ütüyü nasıl seçeceğiz? Piyasada birçok farklı ütü çeşidi var. Geleneksel buharlı ütülerden, buhar kazanlı ütülere, el ütülerinden katlanabilir seyahat ütülerine kadar onlarca seçenek arasında kaybolmamak, çeşitli marka ve modeller arasında ihtiyacınıza uygun olanı seçmek hiç kolay değil. O zaman gelin iyi ütü seçimini nasıl yapacağınıza dair notlarımızı paylaşalım.
Hızlı Isınması: Ütünün hızlı ısınması ütü yapmayı hem hızlandırır hem kolaylaştırır. Çokça ütünüz çıkıyorsa ve hız sizin için önemliyse watt değeri yüksek ütüleri tercih edin.
Taban Malzemesi: Ütüleme performansında ütü tabanının malzemesi de önemli. Paslanmaz çelik, teflon, seramik veya titanyum tabanlı ütülerden ihtiyacınıza uygun olanı seçebilirsiniz. Hafiflik sizin için önemliyse titanyum, ütülenecek malzemeler hassas kumaş ağırlıklıysa seramik, dayanıklılık istiyorsanız çelik, yapışmaması için teflon seçebilirsiniz.
Buhar Özelliği: Buharlı ütüler kırışıklıkları gidermede daha etkili. Tabii buhar özelliğini, su tankı kapasitesi ve buhar ayarına göre değerlendirip, seçim yapın.
Püskürtme Özelliği: Buhar gibi püskürtme de zorlu kırışıklıkları düzleştirmede en büyük gücünüz. Bu yüzden alacağınız ütünün su püskürtme özelliğini de kontrol edin.
Ağırlık ve Tutma Konforu: Ütünün ağırlığı ve sapının konforu özellikle uzun süreli kullanımda fark yaratan bir özellik. Hafif ve ergonomik bir tasarıma sahip ütüler, ütüyü fazla yorulmadan yapmanızı sağlar.
Otomatik Kapanma: Ütü belirli bir süre kullanılmadığında kendini otomatik olarak kapatma özelliği ütünün performansını etkilemez ama güvenlik açısından önemli. Böylece evden çıktıktan sonra “Acaba fişi çekmiş miydim?” diye dert etmezsiniz.
Kablo Uzunluğu: Başta önemsiz gibi gelebilir belki ama uzun bir kablo size hareket özgürlüğü sağladığı için daha rahat edeceğinizi unutmayın.
Fiyat ve Marka İncelemesi: Farklı markaların ütü modellerini karşılaştırarak, ihtiyaçlarınıza uygun fiyat-performans dengesini bulabilirsiniz.
Ütü seçiminde dikkat etmeniz gereken başlıkları sıraladık. Burada kısaca özetlediğimiz tüm bu noktalar ve daha fazlası için “Ütü Alırken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?” yazımıza da bakmanızı tavsiye ederiz.
Ütümüzü seçtiğimize göre artık ütü masasının başına geçebiliriz. Havlu, nevresim, çarşaf gibi detayları olmayan düz kumaşları ütülemesi kolay. Bu malzemeleri ütü masasına düz bir şekilde serip, ısınmış ütü ile tüm kırışıklıkların üzerinden geçeceksiniz. Eğer güçlü bir ütünüz varsa, hızlanmak için ütülenecek parçayı ikiye katlayarak da ütüleyebilirsiniz. Şimdi sıra geldi ütülenmesi daha teferruatlı olan parçalara…
Tişört Nasıl Ütülenir?
Tişört ütülemek, kolları, yaka ve omuz kısmı veya düğme, dikiş gibi süslemeleri sebebiyle nevresim ve havlulardan bir miktar daha özen gerektirir. İşte tişört ütülemenin incelikleri:
Tişörtü ütülemeye başlamadan etiketindeki ütüleme talimatlarına bakarak, ütüyü uygun ayara getirin. Pamuklu için en sıcak ayarda, sentetik için en düşük ayarda ütülemeniz gerekir.
Baskılı bir tişört ütüleyecekseniz baskı ısıyla eriyebileceğinden mutlaka tersten ütüleyin. Tişörtün düğme, fermuar ya da süslemeleri varsa yine tersten ütülemek daha pratik olabilir.
Kırışıklıkları daha etkili bir şekilde gidermek için ütünüzün buhar ayarını aktifleştirin. Bunun için su haznesinde su olmalıdır.
Tişörtü ütülemeye kollardan başlayın. Gövdeyi önce ütülerseniz, kol detaylarıyla uğraşırken gövde tekrardan kırışabilir. Kolları, sağ ve sol olmak üzere sırayla dikişler üst üste gelecek şekilde ütü masasının üzerine düzgünce yayın ve iç kısımdan dış kısma doğru ütüyle üzerinden geçin. Aman dikkat; bu şekilde kolun üst kısmında ütü çizgisi oluşur. Eğer çizginin oluşmasını istemiyorsanız ütüyü dış kısma kadar götürmeyin. Dikişten üst kısma kadar olan alanı dikkatlice ütüleyip, sonra kolu dikiş kısmı altta kalacak şekilde açarak kalan kısmı da ütüleyebilirsiniz.
Daha sonra yaka kısmına geçebilirsiniz. Polo yaka bir tişörtse yakayı bölüm bölüm ütü masasına yayıp, ütünün ince olan üst kısmıyla ütüleyin. Bisiklet yaka ise tişörtü dikey olarak dikişler üst üste gelecek şekilde yayıp ütü ile üzerinden geçin.
Tişörtün üst kısmını dikey olarak ütü masasına yayın. Dikişlerin üst üse geldiğinden emin olun. Ütüyü tüm alanda gerekirse birkaç kez gezdirin.
Tişörtü kaydırarak bu kez alt kısmı için aynı işlemi tekrar edin.
Eğer tişört asimetrikse ve dikişler üst üste gelmiyorsa, tişörtü tek kat ve yatay olarak ütü masasına giydirip, parça parça ütüleyebilirsiniz.
Ütülediğiniz tişörtü bir kez daha gözden geçirin ve kırışıklık kalmışsa bu bölgeyi ayrıca ütüleyin.
Gömlek Nasıl Ütülenir?
Kol detayları, düğmesi, yakaları olan gömlek en zor ütülenen kıyafetlerden biri. Ama doğru adımları izleyerek gömlek ütüsünü de pratikçe yapabilirsiniz.
Gömlek etiketindeki ütüleme talimatlarına göre ütüyü uygun sıcaklık ayarına getirin. Buhar ve püskürtme fonksiyonlarını aktifleştirin.
Yakayı ütü masasına açarak önce iç kısmını sonra dış kısmını ütüleyin.
Manşetleri açarak, aynı yaka gibi önce içten sonra dıştan ütüleyin. Daha sonra düğmelerini ilikleyerek kapatın.
Kol kısmını aynı tişörtteki gibi dikişleri üst üste getirerek şekilde yayıp ütüleyin. Şayet çizgi istemiyorsanız, dikiş kısmı alt tabanda kalacak şekilde tekrar yayıp kalan kısmı da ütüleyin. Bazı ütü masalarında kol kısmını ütülemek için küçük bir ek parça daha oluyor. Daha düzgün bir ütü için bu parçayı da kullanabilirsiniz.
Sıra geldi omuz bölgesine. Ütü masasının dairesel ucuna gömleği giydirerek gömleğin omza gelen kısımlarını ütüleyin.
Gömleğin düğmeli tarafını yatay olarak ütü masasına takıp düzleştirin. Omuz kısmı masanın dairesel kısmında, etek kısmı, ütünün konulduğu tarafta olacak. Üzerinden ütüyle geçin. Düğme araları için ütünün ince kısmını kullanabilirsiniz ya da düğmeli kısmı tersten ütüleyebilirsiniz. Daha sonra aynı işlemi iliklerin olduğu kanat için yapın.
Gömlek cebi varsa, cep ucunda sarkma olmaması için bu kısmı da arkadan ütüleyebilirsiniz.
Son olarak gömleğin arkasını da masaya takıp ütüleyin.
Ütülediğiniz gömleği gözden geçirerek, kırışıklık kalan alanları ütüleyin.
Özellikle keten gömleklerin kırışıklığı zor açılır, buhar fonksiyonunu daha sık kullanmanız gerekebilir. Daha inatçı kırışıklıklar için su püskürtün.
Fırfırlı ya da detay bulunan gömleklerde fırfırın tek tek ütülenmesi gerekebilir. Bu sizin için zorlayıcı olacaksa kuru temizleme düşünebilirsiniz.
Gömlek tam kurumadan hafif nemli ütülerseniz işiniz bir miktar daha kolaylaşır.
Pantolon Nasıl Ütülenir?
Sıra geldi pantolonlara. Pantolonlar tek çizgi ya da çizgisiz olarak ütülemek mümkün. Bunu belirleyen ise genelde spor olarak mı yoksa iş için mi kullanılacağı.
Kot Pantolon Nasıl Ütülenir?
Spor veya kot pantolonlara genelde çizgisiz, dikiş izine göre ütü yapılıyor. İşte kot pantolon ütülemeye dair notlar:
İlk adım olarak kot pantolonun düğmelerini, fermuarını kapatın. Bir bacağını ütü masasına serin. Ütüyü yavaşça bel kısmında aşağı doğru kaydırarak kırışıklıkları düzeltin.
Aynı işlemi önce diğer bacağa yapın.
Kalça kısmını da benzer şekilde sırayla ütüleyin.
Kot pantolonun üzerindeki baskı veya desen gibi özel detaylar varsa, bu kısımlara düşük sıcaklıkta ütü uygulayın.
Kumaş Pantolon Nasıl Ütülenir?
Kumaş pantolon hem çizgi izi sebebiyle hem de hassas kumaşı sebebiyle daha fazla özen gerektiriyor.
Pantolon, dikişler yanda ütü izi olması istenen yerler kenarda olacak şekilde katlayın. Daha önceden ütü izi varsa, çift çizgi olmaması için düzgün katladığınıza emin olun. Sonra uzunlamasına ütü masasına serin. Cepleri iz bırakmaması için dışarı çıkarın.
Kumaş pantolon ütüsünde en kritik noktalardan biri de kumaşın parlama yapmamasını sağlamak. Bunun için seramik tabanlı ütünüz yoksa pantolon üzerine hafif nemli tülbent serip, ütüyü doğrudan kumaşa değil bu beze sürmek olabilir.
Pantolonun her iki dış bacak kısmını ütüledikten sonra aynı şekilde yatırıp, bacaklardan birini açarak altta olan bacağın iç ve ağ kısmını da ütüleyin. Aynı işlemi diğer iç bacağa da yapın.
Ceplerin dış kısımlarını, fermuarın kenarları ve üstü ile varsa pileli kısımları, pantolonu bel kısmından ütü masasına geçirerek detaylı ütüleyebilirsiniz.
Pantolon ütülerken sıcaklık ayarı en düşükte buhar ayarı yoğun kullanın. Leke oluşabileceği için su püskürtmekten kaçının.
Saten Elbise Nasıl Ütülenir?
Saten hassas ve narin bir kumaştır. Haliyle saten bir elbiseyi ütülemek de özen gerektirir.
Ütülenecek elbisenin doğal parlaklığını korumak için elbiseyi ters çevirin. Sonra düzgünce ütü masasına serin. İki katlı ütülemek sorun olacaksa masaya geçirerek de ütüleyebilirsiniz.
Ütüyü en düşük ayara getirin. Kırışıklıklar üzerinde çok baskı uygulamadan, hafifçe gezdirerek ütüleyin.
Saten çok da ütü gerektirmeyen bir kumaş olduğu için yıkadığınızda düzgün asarak kurutursanız, ütü ihtiyacı da çok olmayacaktır.
Kumaş ve Deri Ceket Nasıl Ütülenir?
Sıra geldi ceketlere. Aslında ceket için standart ütü yerine buhar kazanlı ütü kullanarak doğrudan buhar ile ütülemek daha uygun bir yol. Ama standart dikey ütü ile de ütüleyebilirsiniz.
Kumaş ceketler için aynı kumaş pantolonlardaki gibi parlama riskine karşı üzerine nemli bir tülbent koymak faydalı olur. Ceketin kanatlarını sırasıyla ütü masasına geçirerek, hafif hareketlerle kırışıklıkları açabilir, yaka kısmını mevcut çizgilerinden bastırabilirsiniz. Aynı şekilde ceketin arka kısmını da masaya geçirerek ütüleyin.
Deri ceketleri de üzerine kumaş yerleştirip ya da tersini çevirip iç kısmından çok düşük ısıda dikey ütü ile ütülemek mümkün. Fakat deri hassas bir malzeme olduğu için zarar görme riski çok yüksek. Ayrıca sıcakla temas edince renk atması gibi durumlar da yaşanabilir.Aynı şekilde doğrudan buhar püskürtmek de derinin rengini, dokusunu değiştirebilir.
Deri ceketiniz zarar görmesin istiyorsanız ütü yerine yoğun buharlı bir ortamda askıya asarak kırışıkların kendi kendine açılmasını sağlamak ya da kuru temizlemeye vermek en doğrusu.
Ütü Kullanırken Nelere Dikkat Etmeliyiz?
Ütü seçiminden farklı kıyafet türlerinin ütülenmesine detayları paylaştık. Şimdi sırada ütü yaparken işimizi kolaylaştıracak bazı ipuçlarına.
Giysilerin üzerindeki kumaş etiketlerine bakarak, üzerindeki ütüleme talimatlarına uygun ütüleyin.
Ütünüzün su haznesinde kaynamış soğumuş veya distile su kullanın. Çeşme suyu kullanmak deliklerinin kireçlenmesine sebep olabilir.
Ütü tabanını düzenli aralıklarla temizleyin. Zamanla tabanda oluşan kirler giysilere zarar verebilir ve ütüleme performansını düşürebilir.
Çamaşırları, çamaşır kurutma makinesinde kurutmak daha kolay ütü yapmanızı sağlar. Hatta bazı kurutma makinelerinin buhar özelliği sayesinde ütülenmiş gibi çıkardığını da not edelim. Kurutma makinesi almak için tek sebep ütüden kurtarması değil. Bu pratik kurtarıcının diğer avantajları için “Sorun Çözücü: Çamaşır Kurutma Makinesi Almak İçin 4 Neden” yazımızı okuyabilirsiniz. .
Çamaşırları asarak kurutmayı tercih ediyorsanız, yıkarken yumuşatıcı kullanmak fazla kırışmasını önler. Çamaşır makinesinden çıkardıktan sonra silkeleyip gergince çamaşır kurutma askısına asabilirsiniz. Mandal veya ip izi çıkmaması için dikkatli davranın. Tişört, ceket, elbise, gömlek gibi kıyafetleri doğrudan askıya da asabilirsiniz.
Ütü performansı için ütü masası da çok önemli. Ergonomik, yüksekliği ayarlanabilir bir ütü masası ütü yaparken fazla yorulmamanızı sağlar. İdeal ütü masası yüksekliği, kullanıcının bel hizasında olmalıdır. Bu, daha rahat bir çalışma pozisyonu sağlar ve ütüleme işlemini daha ergonomik hale getirir.
Ütülenecek çamaşırlarınız fazlaysa oturarak ütü yapabilirsiniz. Tek yapmanız gereken ütü masasının yüksekliğini dirsek hizanıza uygun ayarlamak. Bir de sevdiğiniz müziği ya da diziyi açarsanız değmeyin keyfinize.
Ütü masası üzerinde kullanılan alüminyum yüzeyli ütü masası kılıfları da sıcaklığın yayılmasını sağlayarak ütü performansına olumlu katkı sunar.
