Günlük hayatın koşuşturması ve yoğunluğu içerisinde kendinize huzurlu bir ortam yaratmak, evin içinde olduğu kadar bahçede de önemli. Koşuşturmalar arasında bazen nefes alacak küçük bir köşe bile hayatı değiştirecek “o” dokunuşu yapabilir. İşte tam da bu noktada devreye zen bahçesi giriyor.
Zen bahçenizi tasarlarken Koçtaş’ın bahçe peyzaj dekorasyon ürünlerinden destek alabilirsiniz. Ancak öncesinde zen bahçenisi tanımlayıp nasıl tasarlayabileceğinizden bahsedelim.
Zen Bahçesi Nedir?
Zen bahçeleri, Japon kültüründe “karesansui” yani kuru peyzaj sanatı olarak bilinir. İlk olarak Japonya’nın Orta Çağ döneminin ortalarında Japon Zen tapınaklarının arazilerinde ortaya çıkar. Temelinde kum, taş ve birkaç doğal ögeyle sade ama derin anlamlı bir düzenleme yatar.
Bu bahçeler aslında sadece bir peyzaj düzenlemesi değil, bakıldığında zihni boşaltmaya yarayan bir meditasyon aracıdır. Kısaca zen bahçesi; sadeliğin estetiğe dönüştüğü, boşluğun anlam kazandığı bir alandır.
Zen rahipleri yüzyıllar boyunca bu bahçelerin karşısında oturarak, taşların dizilimi ve kumdaki desenlerle zihinsel odaklanma çalışmaları yaptığı iddia edilir. Her ne kadar zen bahçesi kavramının bir mit olduğu düşünülse de baktığınızda huzur verdiğini hissedeceksiniz.
Zen Bahçesi Felsefesi Nelerdir?
Bir zen bahçesi sadece görsellik için yapılmaz; arkasında yüzyıllardır süregelen bir düşünce sistemi vardır. Zen bahçesi felsefesi temelde; sadelik (kanso), asimetri (fukinsei), wabi-sabi olmak üzere üç temel prensibe dayanır.
1. Sadelik (Kanso)
Zen bahçesinde her şeyin özü sadeliktir. Gereksiz detaylar, süslemeler ya da karmaşadan uzak durulur. Bu yaklaşım, zihni sadeleştirmeyi ve huzuru bulmayı simgeler.
2. Asimetri (Fukinsei)
Doğada hiçbir şey kusursuz bir simetriye sahip değildir. Bu yüzden taşlar, bitkiler ve desenler bilinçli olarak hafif düzensiz yerleştirilir. Asimetri, doğanın gerçekliğini ve dengeyi kabul etmeyi anlatır.
3. Wabi-Sabi
Japon estetik anlayışının kalbinde yer alan wabi-sabi, kusurlu olanı kabul etmek, geçiciliğin güzelliğini görmek demektir. Bir yaprağın sararması, bir taşın yüzeyindeki çatlak ya da bir bonsainin eğri dalı bile güzelliğin parçasıdır.
Bu üç ilke, ister geniş bir Japon Zen bahçesi ister mini zen bahçesi tasarlayın; felsefenin merkezinde yer alır.
Dilerseniz siz de kendiniz için bir zen bahçesi oluşturabilirsiniz. Bugün büyük ölçekte Japon zen bahçesi kurmak zor olsa da, küçük bir balkon köşesinde ya da çalışma masanızda mini bir zen bahçesi kurarak aynı huzuru yaşayabilirsiniz.
Zen Bahçesi Nasıl Yapılır?
İçsel huzuru yakalamak amacıyla yapılan zen bahçelerinde karmaşanın yerine sadelik ve boşluk vardır. Taş, kum, yosun, su ve bitkileri içeriden bahçede her bir ögenin sembolik bir anlamı bulunur. Doğanın düzenini ifade eden bu ögeler ve anlamlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.
● Kum veya çakıl: Su ve sonsuzluğu temsil eder. Dalgalar ya da akış hissi vermek için tırmıkla desenler çizilir.
● Taşlar: Dağları, adaları veya dinginliği simgeler. Yerleşimleri tesadüfi değil; doğadaki dengesiz uyumun bir yansımasıdır.
● Yosun: Zamanın ve sabrın göstergesidir. Doğal süreçlerin güzelliğini hatırlatır.
● Su: Saflığı ve yaşamın akışını temsil eder. Eğer gerçek su kullanılmıyorsa, kumda açılan kıvrımlar suyu sembolize eder.
● Bitkiler: Doğayla bağ kurmayı sağlar. Özellikle bonsai, bambu veya bodur ardıç gibi Zen bahçesi bitkileri bu ruhu tamamlar. Bonsai genel olarak sabır ve sadeliğin simgesidir. Bambu, uzun ömürlü ve dayanıklıdır. Sukulentler az bakımla da hayatta kalır. Bodur ardıçlar da doğal görünüm vermesinin yanı sıra uzun süre dayanıklıdır.
Zen Bahçesi Yaparken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Zen bahçesi sadece kum ve taştan ibaret değildir. Bir felsefe üzerine temellendirilen ve meditatif bir huzur sunan bu bahçeleri, geleneksel bahçelerden ayırt etmek gerekir. Zen bahçesi oluşturmak istiyorsanız aşağıdaki maddelere dikkat edebilirsiniz.
● Zen bahçesinin kalbinde sadelik (kanso) vardır. Ne kadar çok obje yerleştirirseniz, bahçe o kadar ruhunu kaybeder. Muhteşem bir görsel elde etmek yerine sadeliğe odaklanmanız gerekir. Alanların içerisinde boşluk bırakmaktan çekinmeyin.
● Doğayı ön plana alan bir felsefesi olduğu için yapay herhangi bir madde kullanmamanız gerekir. Olabildiğince doğada bulunan, yapay olmayan; taş, çakıl, ahşap, bambu gibi malzemeleri tercih edebilirsiniz.
● Zen felsefesinde asimetrik düzen (fukinsei) kusur değil, doğallığın ta kendisidir. Zen bahçesi yaparken simetri yaratmak yerine simetriyi bozacak yerleşimler yapın.
● Özellikle sabah güneşini alan bir konumda olması gerekir. Masanızın üzerine küçük bir zen bahçesi yapacak olsanız bile ışık almasına dikkat etmeniz yeterli olacaktır. Bu sayede dinginliği artırabilirsiniz.
● Daha öncede bahsettiğimiz gibi zen bahçesinde her şeyin bir sembolü vardır. Siz de bu sembolleri bir hikaye anlatacak şekilde konumlayabilirsiniz.
Bu maddeleri takip ederek kendiniz için küçük ya da büyük fark etmeksizin bir zen bahçesi tasarlayabilirsiniz.
Yaşam alanınıza dingiliği ve huzuru taşıyabileceğiniz zen bahçesiyle ilgili detaylardan bahsettik. Eğer bir zen bahçesi yapmak istiyorsanız bahçe peyzaj dekorasyon ürünleri ile Koçtaş yanınızda!
