Kendi Meyvenizi Üretin: Çekirdek Nasıl Çimlendirilir?

Meyveler, vücudumuzun ihtiyacı olan vitamin ve mineralleri sunma konusunda birer süper kahramanlar! Peki, sağlığınız için faydalı olan, en sevdiğiniz meyveler listesinde üst sıralarda yer alan bazı meyveleri evde yetiştirmeye ne dersiniz? İşte; tohum çimlendirme yani evde meyve yetiştirme konusunda oldukça uygun olan meyve çekirdekleri ve bu çekirdeklerin nasıl çimlendirileceğinin cevapları:

Turunçgiller

• Limon Çekirdeği Çimlendirme
• Portakal Çekirdeği Çimlendirme
• Mandalina Çekirdeği Çimlendirme

Çoğunuzun bu meyveleri yerken içinden çekirdek çıkmasını istemediğinizi biliyoruz. Ama işte o çekirdekler, evde meyve yetiştirmenize imkân veriyor. Şimdi; limon çekirdeği, mandalina çekirdeği ve portakal çekirdeği çimlendirmesi nasıl yapılır, maddeler halinde anlatalım.

1. Çekirdek çimlendirme yapmak istediğiniz turunçgilin çekirdeğini çıkarıp kurulayın.
2. Çekirdeğin üzerindeki kabuğu, uç kısmından bıçak yardımıyla zarifçe açın. Bu kabuk oldukça sert olduğu için çimlendirme süresini uzatabilir. Bu nedenle turunçgil çekirdeğinin kabuğunu çıkarmak oldukça önemlidir.
3. Çekirdeği nemli havlu kâğıt arasına alıp bunu da hava almayacak bir buzdolabı poşeti içerisine (tercihen çıtçıtlı) koyun. Bu aşamada çekirdeklerin hava almaması oldukça önemli.
4. Poşeti, güneş ışığı almayan bir yere koyup yaklaşık 2 hafta bekleyin.
5. Çimlenen çekirdekleri kâğıt havludan alın.
6. Kâğıt bardağın içini toprakla doldurun ve toprağı iyice bastırın. Bir parmak kadar boş alan bırakmayı unutmayın.
7. Çimlenmiş çekirdeği, çimlenmiş kısmı üste gelecek şekilde ekin.
8. Üzerine toprak ekleyin ve bu aşamada toprağı bastırmayın.
9. Can suyu verin.

İşte; portakal, mandalina ya da limon tohumu çimlendirme işlemi bu kadar kolay!

Yaz Meyveleri

• Kayısı Çekirdeği Çimlendirme
• Şeftali Çekirdeği Çimlendirme
• Erik Çekirdeği Çimlendirme
• Kiraz Çekirdeği Çimlendirme

Yazın dalından meyve koparmanın zevkine doyum olmaz. Şeftali, kayısı, erik ya da kiraz çekirdeklerini çimlendirmek için yapmanız gerekenler ise şunlar:

1. Tohum ekimini gerçekleştirmek için öncelikle şeftali, kayısı, erik veya kiraz çekirdeklerini meyveden ayırıp iyice yıkayın. Bir iki gün bekletip kurumasını sağladıktan sonra sıra, içindeki tohumu çıkarmaya geldi. Bunu gerçekleştirmek için meyvelerin içerisindeki kalın kabuğu bir çekiç veya pense yardımıyla kırın. Bu aşamada şeftali, kayısı ya da erik tohumu zarar görmemeli.
2. Çekirdekleri iki havlu kâğıt arasına aralıklı bir şekilde yerleştirdikten sonra fısfıs ile hafif bir şekilde nemlendirin. Bu işlemi yaparken havlu kâğıtta kuru yer kalmamasına dikkat edin.
3. Arasında çekirdeklerin bulunduğu nemli havlu kâğıtları bir buzdolabına hava almayacak şekilde koyun.
4. Erik çekirdeği, şeftali çekirdeği, kiraz çekirdeği ve kayısı çekirdeği çimlendirme işleminin en önemli noktası, çimlendirmeye bıraktığınız çekirdeklerin direkt güneş ışığına ve neme maruz kalmamasıdır. İçerisinde süt olan veya sıvı miktarı yoğun olan çekirdekler bu sayede çürümez. Bu nedenle çekirdekleri buzdolabınızın 0° bölmesinde 1 hafta boyunca bekletebilirsiniz.
5. Filizlenen çekirdekleri toprağa, filiz kısmı üstte kalacak şekilde ekebilir ve can suyu verebilirsiniz. 

Büyük Boyutlu Meyveler 

• Karpuz Çekirdeği Çimlendirme
• Kavun Çekirdeği Çimlendirme

Yaz meyveleri demişken büyük boyutlu yaz meyvelerini es geçmeyelim. Üstelik sıcak yaz günlerinde hararetimizi alan bu sulu ve lezzetli meyveleri yetiştirmek çok kolay. İşte, çekirdekten karpuz ve kavun yetiştirmenin püf noktaları:

1. Taze bir karpuz veya kavundan çıkardığınız çekirdekleri iyice yıkayın ve meyve etini temizleyin. Ardından çekirdekleri sererek bir süre kurumaya bırakın.
2. Kurumuş tohumları önceden hazırladığınız saksıda yaklaşık 1.5 cm derinliğinde çukurlara yerleştirin, üzerini toprakla kapatın. Saksıyı bol güneş alan bir yere yerleştirin ve toprağı nemli tutun. 
3. Karpuz ve kavun tohumları genellikle 5-10 gün içinde çimlenmeye başlar. Çimler büyüdükçe daha büyük bir saksıya veya bahçeye dikmeye hazır hale gelirler.

Kış Meyveleri

• Elma Çekirdeği Çimlendirme
• Armut Çekirdeği Çimlendirme
• Ayva Çekirdeği Çimlendirme
• Nar Çekirdeği Çimlendirme

Elma, armut, ayva ve nar çekirdeğini çimlendirme de aslında temel olarak birbirlerine benzer şekilde yapılıyor. Sadece nar ve elma için birkaç aylık bir hazırlık dönemi var. Hem elma çekirdeğinin hem de nar çekirdeğinin bir kış mevsimini geçirmiş gibi buzdolabında bir süre beklemesi gerekiyor. İşte detaylar:

1. Elma, armut ve ayvanın çekirdeklerini çıkarın. Nar çekirdeklerini ise etlerinden ayırıp yıkayın. Tüm çekirdekler filizlenmeyebileceği için çok sayıda çekirdek çıkarabilirsiniz.
2. Çekirdekleri bir kağıt havlu üzerinde kurumaya bırakın.
3. Elma ve nar için: Kuruyan çekirdekleri ıslak bir beze sarın ve ağzı kapalı bir saklama kutusuna koyun. Elma çekirdeklerimi yaklaşık 70 gün, nar çekirdeklerini 30-40 gün buzdolabında bekletin. Ancak gün aşırı tohumları kontrol ederek sprey yardımıyla nemlendirin. 
4. Çekirdekleri saksıya alıp hafifçe bastırarak toprakla örtün. Çekirdeklerin yarıya kadar gömülmesi yeterlidir.
5. Saksıları ılıman bir sıcaklık ve yeterli ışık bulunan bir ortamda tutun. Toprağı nemli tutacak şekilde sulayın. Üzerine nemi artırmak için kavanoz kapatabilirsiniz. Çekirdekler 2-4 hafta içerisinde çimlenecektir.

Çıtır Çıtır Meyveler

• Çilek Çekirdeği Çimlendirme
• Kivi Çekirdeği Çimlendirme

Çilek ve kivi bambaşka meyveler olsa da çimlendirme şekilleri çok benziyor. En temel farkları ise çekirdekleri. Gelin, çekirdekten filize çilek ve kivi yetiştirirken izlemeniz gereken adımları sıralayalım:

1. Çilek için: Çoğu meyvenin çekirdeği içindeyken çileklerin tohumları üzerlerinde bulunur. Elma soyar gibi çileklerin üst kısımlarını ince bir şekilde kesin ve bir yağlı kâğıt üzerinde güneş alan bir yerde bir gün kurutun. Kuruyan çileklerin üzerinden tohumlarını almak daha kolay olacaktır. Parmağınızla kurumuş çilek parçalarının üzerinde ileri-geri giderek tohumları çıkarabilirsiniz.
2. Kivi için: Kolay bir şekilde tohumları dikmek için kivileri dikine kesip tohumları aldıktan ve peçete yardımıyla temizledikten sonra kurumalarını bekleyin.
3. Çıkan tohumları bir saksıya aralıklı bir şekilde serpiştirdikten sonra üzerine biraz daha toprak ekleyip can suyu verebilirsiniz.

Çilek tohumu ortalama 20 ila 25 gün arasında, kivi ise 10-15 gün içinde çimlenebilir. 

Genelde çilek ve kivi denince akla muz da geliyor. “Muz nasıl çimlendirilir?” diye merak ediyorsanız bunun da cevabını verelim. Öncelikle tohum satışı yapan yerlerden muz tohumu almanız gerekiyor. Muz tohumu direkt toprağın içerisinde çimlenir. Bu nedenle tohumu toprağın üzerine koyup üzerini çok ince bir torfla kapatmalısınız. Toprağı nemli tutarak 20 ila 25 gün arasında muz tohumunu çimlendirebilirsiniz.

Kalın Kabuklular

• Ceviz Çimlendirme
• Fındık Çimlendirme 

Önce hemen ¨Ceviz ve fındık meyve mi?¨ sorusunun cevabını verelim. Evet, ceviz de fındık da meyve sınıfındandır ve her ikisini de evde çimlendirilebilirsiniz. Bunun için şu adımları uygulayabilirsiniz:

1. Ceviz için: Yeşil taze cevizleri su dolu bir kavanoza koyun. Kavanozdaki suyu her hafta değiştirerek cevizleri bir ay boyunca suda bekletin.
2. Fındık için: Çiğ kabuklu fındıkları nemli pamuk ya da peçetelerin arasına yerleştirin. Pamuğu her gün nemli tutmaya özen gösterin. Küflenmemesi için pamuk ve fındıkları çimlendirme süresinde buzdolabına koyun.
3. Cevizleri bir ayın sonunda, fındığı ise çimlendikten sonra bir saksıya alabilirsiniz. Önemli bir not: Cevizleri yatay halde ekmeniz gerekir. 
4. Sonrasında toprağı sürekli nemli tutmaya dikkat edin. Filizler iyice boy verince dış mekana alabilirsiniz. 

 Egzotik Meyveler

• Mango Çekirdeği Çimlendirme
• Avokado Çekirdeği Çimlendirme

Sıra geldi son dönemin popüler meyveleri mango ve avokadoya. Her ikisinin de çekirdeklerinin içinde sert kabukları vardır ve bu yüzden çimlenmeleri sabır ister.

“Kendi egzotik meyvemi kendim yetiştireceğim.” diyorsanız işte dikkat etmeniz gerekenler:

1. Mango için: Çekirdeği meyveden çıkarın, etlerini temizleyip yıkayın. Sıra geldi dış kabuğu soymaya. Bir bıçak yardımıyla içindeki tohuma zarar vermeden nazikçe kabuğu soyun. Tohumun üzerindeki lifleri temizleyip havlu veya peçete ile nemini alın.
2. Avokado için: Avokado çekirdeğini yıkayın. Yuvarlak ve pürüzsüz tarafını yukarı bakacak şekilde bir kürdan ile delin. Bu suyun tohumun içine girmesini sağlayacaktır. Çekirdeğin dört yanına kürdan saplayın, açtığınız bu kısım su içinde kalacak şekilde yarısına kadar suyla dolu bir bardağın üzerine yerleştirin. Suyun içindeki çekirdek 2-6 hafta içinde çatlayacaktır.
3. Çekirdekleri yarısına kadar gömün ve üzerini toprakla örtün.
4. Toprağı hafifçe nemlendirin ve kurudukça sulayın.
5. Mango tohumu yaklaşık 2-4 hafta, avokado ise 2-8 hafta içinde çimlenmeye başlayacaktır. İlk çimler belirdiğinde saksıyı güneş ışığı alan bir yere yerleştirin.

Büyük ve Kabuklu Çekirdeği Olan Meyveler

• Yeni Dünya Çekirdeği Çimlendirme
• Trabzon Hurması Çekirdeği Çimlendirme
• Hünnap Çekirdeği Çimlendirme

Yeni dünya, Trabzon hurması veya diğer adıyla cennet meyvesi ve hünnap çekirdeklerinin çimlendirme işlemi benzer prensiplere dayanır. İşte, bu üç farklı meyvenin çekirdeklerini çimlendirmek için izleyebileceğiniz temel adımlar:

1. Çekirdeklerini çıkarın ve iyice yıkayın. Tohumlara zarar vermeden dikkatlice dış kabuklarını soyun ve kurumaya bırakın.
2. Aynı turunçgillerde olduğu gibi tohumları fısfısla ıslattığınız peçete veya kağıt havlu arasına alın. 
3. Çimlenme başlayınca filizleri toprağa alabilirsiniz.

Mekik Şeklinde Çekirdekliler

• Hurma Çekirdeği Çimlendirme
• Zeytin Çekirdeği Çimlendirme
• İğde Çekirdeği Çimlendirme

Aynı aileden olan zeytin ve iğde ile daha sıcak iklimleri seven hurmanın çekirdekleri çok benzer. Bu nedenle çimlendirme yöntemleri bir miktar farklılık gösterse de aynı başlık altında ele alacağız. İşte; hurma, zeytin ve iğde çekirdeği çimlendirmenin adımları:

1. Hurma için: Taze hurma çekirdeğini yıkayın ve tüm meyve etini temizleyin. Çekirdeği kurulayın.
2. İğde için: Taze iğde çekirdeğini çıkarın ve yıkayın. Nemli bir peçete veya havlu ile sarın ve buzdolabında 10 gün bekletin.
3. Zeytin için: İşlenmemiş zeytinden çıkardığınız çekirdeği yıkadıktan sonra çimlenmesini hızlandırmak için bir bıçak yardımıyla uç kısımlarından hafifçe çentik atın. Sonra 4-6 saat su içinde bekletin.
4. Çekirdekleri toprakla buluşturun. Çimlenme sürecini hızlandırmak için sera etkisi yapacak ve nemli tutacak şekilde bir streç film ya da plastik poşet geçirebilirsiniz.

Bonus: Kahvaltılık Sebzelerinizi de  Yetiştirmek İsterseniz

• Salatalık Çekirdeği Çimlendirme
• Biber Çekirdeği Çimlendirme
• Domates Çekirdeği Çimlendirme

Meyve yetiştirirken sebzeleri es geçmek olmaz. Bu nedenle hazırsanız kahvaltı sofralarımızın vazgeçilmezi domates, biber ve salatalık gibi sebzeler için tohum çimlendirme ipuçlarına geçelim. Bu tohumları çimlendirmek için doğru mevsimi merak ediyorsanız ¨Kendi Yiyeceğinizi Üretmek Güzel Fikir: Hangi Sebze ve Meyve Ne Zaman Ekilir?¨ yazımıza başvurabilirsiniz.

1. Yediğiniz domates ve biberin çekirdeklerini tohum olarak kullanabilirsiniz. Salatalık için ise ya tohumluk olarak dalında sararmaya bırakılan salatalıklardan tohum elde edebilirsiniz ya da hazır salatalık tohumu alabilirsiniz.  
2. Domates için: Taze domateslerden çekirdekleri çıkarın. Bunun için bir bıçak veya kaşık kullanabilirsiniz. Çekirdekleri domates etinden iyice temizleyin ve fazla eti çıkarmaya çalışın.
3. Biber için: Biberin sap kısmındaki beyaz tohumlarını ufalayarak tek tek olacak şekilde ayırın.
4. Salatalık için: İyice olgunlaşıp sararmış, tohuma kaçmış salatalıkları dikine kesin. Çekirdeklerini toplayıp etlerinden temizleyip kurutun.
5. Önceden hazırladığınız saksıda her bir çekirdek için yaklaşık 1.5 cm derinliğinde bir çukur açın ve çekirdekleri gömün.
6. Can suyu vererek toprağı hafifçe nemlendirin. Sonrası için de toprağı nemli, saksınızı ise oda sıcaklığında güneş ışığı alan aydınlık bir ortamda tutun. 
7. Tohumlar yaklaşık 5-10 gün içinde çimlenmeye başlar. Domatesin çimlenmesi diğerlerine göre daha uzun sürebilir. Çimler büyüdükçe daha büyük bir saksıya veya bahçenize dikmeye hazır hale gelirler.

Farklı meyve çekirdekleri, sebze tohumları nasıl çimlendirilir detaylı olarak anlattık. Artık kendi meyve ve sebzenizi yetiştirmeye hazırsınız. İhtiyacınız olan toprak ve bitki bakım ürünleri ile birbirinden güzel saksılar Koçtaş’ta sizi bekliyor. Tabii dilerseniz “Bahar Geldi: 5 Kendin Yap Saksı Fikri” yazımız sayesinde kendi saksınızı kendiniz de yapabilirsiniz!