Sabah kahvaltısında yeni topladığınız çıtır çıtır biberleri, mis kokulu domatesleri yemek bir hayal değil. Hem de şehirden uzaklaşmadan bu keyfi yaşayabilirsiniz. Nasıl mı? Son yıllarda yaygınlaşan bir uygulama olan balkon tarımı sayesinde bu eşsiz zevki tadabilirsiniz.
Balkon bahçesi, küçük bir alanda genellikle saksı içerisinde meyve ve sebze yetiştirmek için kullanılan bir kavram. Siz de doğallık ve tazelik arayışındaysanız balkona bahçe yapımı ile ilgili önerilerimize göz atın, dalından sebze meyve yemenin mutluluğunu doyasıya yaşayın.
Balkonda Sebze Yetiştirirken Nelere Dikkat Edilmeli?
¨Maydanoz tohumu nasıl ekilir?¨ gibi temel soruların cevabını biliyorsunuz. Hatta fidelerinizi büyüttünüz. Verdiğiniz tüm bu emeklerin boşa gitmemesi, hasadın yüzünüzü güldürmesi için bazı konulara dikkat etmenizde fayda var. İşte, balkon bahçesi hazırlamanın püf noktaları:
Saksı Seçimi: Balkon ya da terasta çok miktarda sebze yetiştirecekseniz ağırlık konusunu göz önünde bulundurun. Balkonun hem toprağın hem saksının ağırlığına dayanabilmesi için uygun saksı seçimi yapın. Örneğin seramik ya da toprak gibi ağır saksılar yerine plastik saksıları tercih edin. Hatta beş litrelik su şişelerinin birçok yerini delerek yeşil soğanlarınızı burada, kök sebzelerinizi yetiştirme çuvalında büyütün.
Balkonda sebze meyve yetiştirmek için kullanılan saksının şekli de önemli. Balkon gibi küçük alanlarda olabildiğince yerden tasarruf etmeyi sağlayan modelleri kullanın. Hatta maydanoz, dereotu, marul gibi çok uzamayan sebzeleri duvara monte dikey saksılarda yetiştirin.
Plastik şişeden ve tenekeden saksı yaparak hem hafif bir malzeme kullanmak hem de geri dönüşüme katkı sağlamak sizin elinizde. Evdeki malzemelerden saksı yapımı detaylarına ulaşmak için Bahar Geldi: 5 Kendin Yap Saksı Fikri yazımızı okuyabilirsiniz.
Hava Şartları: Sebzelerin büyümek için ihtiyaç duydukları şartları balkonunuzda nasıl sağlayabileceğinizi değerlendirin. Meyve sebzeleri günde 6 ila 8 saat güneş alan bir yerde konumlandırın. Elbette balkonunuzun az güneş alması sebze yetiştirmenize engel değil. Güneş almayan balkonda yetiştirilebilecek sebzeler şunlar: Taze soğan, marul, havuç, patates, fasulye, turp.
Eğer balkonunuz çok rüzgar alıyorsa duvara monte ya da balkon demirine asılan saksılar kullanmayın. Sebze saksılarını zemine yakın bir yere koyun ve çevresine rüzgarın etkisini hafifletecek bir eşya yerleştirin.
Alan Büyüklüğü: Balkonunuzun büyüklüğüne göre yetiştireceğiniz sebze türlerine karar verin. Küçük alanda en yüksek verimi elde edebileceğiniz sebzeyi seçin. Örneğin fasulye çok uzar ve boyuna göre daha az sebze verir. Küçük bir balkonda fasulye yerine patlıcan yetiştirin. Bir diğer seçenek ise bodur çeri domates, bodur biber gibi kısa boylu, çok yayılmayan sebzeleri yetiştirmek.
Dar balkonlarda pencere önü, kurtarıcı görevi üstleniyor. Eğer balkonunuz çok rüzgar almıyorsa maydanoz, fesleğen gibi yeşil yapraklı sık ekilebilen bitkileri pencere önündeki saksılara ekebilirsiniz.
Teras gibi büyük alanlarda ise kendinize minik bir tarla bile oluşturabilirsiniz. Bitki yatağı kullanarak birçok sebzeyi ortak bir alana dikebilirsiniz. Ayrıca ayaklı bitki saksısı tercih edebilirsiniz. Böylece eğilmenize gerek kalmadan meyve sebzelerinizi toplayabilirsiniz.
Saksıda Yetişen Sebzeler Hangileri?
Bitki çeşitliliği sayesinde balkonda sebze yetiştirmek oldukça kolay. Küçücük bir balkonunuz dahi olsa fesleğen, marul, roka gibi yeşil yapraklı sebzeleri hatta cherry (çeri) domatesi yetiştirebilirsiniz.
Büyük balkonlarda ya da terasta ise patates, bezelye gibi daha geniş alan isteyen sebzeleri yetiştirebilirsiniz. Saksıda sebze yetiştirmenin püf noktaları ve saksıda yetiştirilen sebzeler şunlar:
Saksıda Salatalık Yetiştirme: Salatalık çok uzayabildiği için raflı bir sistem yerine saksıyı doğrudan yere koyun. Yaprakları da geniş olduğu için yanında gölge seven bir bitkiye yer verebilirsiniz.
Saksıda Domates Yetiştirme: Pembe, çeri, salkım gibi birçok domates türü bulunuyor. Eğer küçük bir balkonunuz varsa bodur çeri domates gibi kısa boylu bir tür ekin. Bu türler salkım halinde ve çok sayıda sebze verdiği için de hemen her gün kırmızı bir domates yeme şansınız olur.
Büyük domates fidelerini yan yana ekerken de aradaki mesafeye dikkat edin. Çünkü büyük domatesler sık dal vererek birbirine karışabiliyor. Bu da bazı domateslerin güneş almasını engelliyor. Saksıda Biber Yetiştirme: Domates gibi biberin de bir çok türü var. Sahip olduğunuz alanın büyüklüğüne göre biber türleri arasından bir seçim yapabilirsiniz. Biberin dalları dar olduğu için de diğer sebzelere göre daha sık ekebilirsiniz.
Saksıda Marul Yetiştirme: Cam önünde bile kolaylıkla yetişen sebzelerden biri marul. Uzamadığı için de raflı saksılarda yetiştirilebilir.
Saksıda Havuç Yetiştirme: Kök sebzelerden olan havuç, 50 cm gibi derin bir saksıya ihtiyaç duyar. Balkonunuzda çok ağırlık olmaması için havuçları kalın saksılar yerine ince bir damacana ya da çuvala ekebilirsiniz.
Saksıda Maydanoz Yetiştirme: Çimlenmesi biraz uzun sürse de evde en kolay yetiştirebileceğiniz sebze türlerinden birisi de maydanoz. Ayrıca çok sık ekilebildiği için de balkonunuzda sadece küçücük bir alanı maydanoza ayırmanız yeterli.
Saksıda Soğan Yetiştirme: Balkonda yetişen sebzeler içerisinde soğan en az toprak isteyen türlerden. Yapraksız olduğu için yanındaki bitkilerin güneş almasını da engellemiyor. Maydanoz, dereotu, semizotu gibi çok uzamadığı için gölgede kalabilecek sebzeleri soğanın yanına dikebilirsiniz.
Saksıda Fasulye Yetiştirme: Balkon duvarınız boşsa ya da teras gibi büyük bir alana sahipseniz saksıda fasulye yetiştirebilirsiniz. Çünkü fasulye çok uzar ve dal verir. Sırık ya da duvardan da destek alması gerekir. Yani küçük balkonlar için pek tercih edilen bir sebze değil.
Saksıda Patlıcan Yetiştirme: Patlıcan bol yapraklı bir bitki. Bu nedenle patlıcanı domates gibi yine çok dallı yapraklı bir bitkinin yanına ekmemeye dikkat edin. Böylece sebzelerinizi kolaylıkla toplayabilirsiniz.
Evde Patates Yetiştirme: Hasat etmesi en eğlenceli sebzelerden birisi patates. Toprağın içerisine gizlenen her patates yumrusunu buldukça keyif alacaksınız. Üstelik saksıya bile gerek olmadan yetiştirilebiliyor. Sadece en az 20 cm derinliğinde bir çuval içerisine uygun toprağı doldurmanız yeterli.
Saksıda Sarımsak Yetiştirme: Sarımsak da yeşil soğan gibi sadece ince birkaç dal halinde büyür. Sarımsağı da maydanoz, marul gibi yeşil yapraklı sebzelerin yakınına ekebilirsiniz.
Saksıda Semizotu Yetiştirme: Semizotu yukarı doğru çok uzamaz, ancak her iki yana doğru genişleyerek büyür. Bu nedenle diğer sebzelere göre daha geniş bir saksıya ihtiyaç duyar.
Genellikle ağaçta yetiştiği için saksıda yetiştirilebilen meyve türleri sebzeye göre daha az. Ancak yine de terasınızda yaz havasını estirmeye yetecek kadar meyve türü yetiştirebilirsiniz.
Saksıda çilek yetiştirmek bunun en kolay ve güzel yollarından birisi. Ayrıca terasınızda bodur mandalina ve hatta bodur elma da yetiştirebilirsiniz. Kumkuat gibi çok büyümeyen ancak bol meyve veren bir türü de balkonunuzda yetiştirebilirsiniz. Eğer yeterince büyük bir terasınız varsa muz ağacı da tropik görünümü ile balkon bahçenize güzellik katabilir. Aşılı ahududu da yine büyük mekanlarda yetiştirilebilecek meyvelerden.
Tropik meyvelerden hoşlanıyorsanız çok yer kaplamayan meyvelerden olan pepino da iyi bir seçenek. Evde meyve yetiştirmek için gerekli büyük saksı modelleri ise Koçtaş’ta sizi bekliyor!
