Geri dönüşüm uygulamaları hayatımıza girmeden önce atıkların hepsini çöp olarak değerlendiriyorduk. Neyse ki artık sıfır atık kavramı hayatımızın bir parçası ve çöplere yeniden değerlendirilebilir malzemeler olarak bakıyoruz. Tabii günümüzde geri dönüşümün önemini bilsek bile yine de rakamların motive ettiğine inanıyoruz. O yüzden geri dönüşümün faydalarıyla ilgili birkaç bilgiyi sizinle de paylaşalım istiyoruz.
Geri dönüşüm ile ilgili büyülü istatistikleri paylaşmadan önce şunu söylemeliyiz: Geri dönüşüm; iklim değişikliğinin önlenmesi, çevre kaynaklarının gereğinden fazla tüketilmemesi ve çevre kirliliğinin önlenmesi için oldukça önemli bir uygulama. Şimdi de bahsettiğimiz verilere birlikte göz atalım:
Geri dönüştürülebilir ürünlerin çöpe atılması sonucu ortaya çıkan enerji kaybı, 15 elektrik santralinin yıllık üretimine eş değer.
Bir ton gazete kağıdını geri dönüştürmek, 26 bin litreden fazla su tasarrufu yapılmasını sağlar.
Konserve gibi alüminyum kutuları geri dönüştürürken, yeni bir alüminyum kutuyu üretmek için gereken enerjiden %95 daha azı kullanılır.
Bir ton çeliği geri dönüştürmek, 10.9 milyon BTU enerji tasarrufu yapma imkanı verir.
Bir ton plastiği geri dönüştürmek, 5.774 kilowatt enerji tasarrufu sağlar.
Bu geri dönüşüm istatistikleri bize şunu söylüyor: Geri dönüşüme gönderilmeyen her atık, ham madde ve doğal kaynakların israfına neden oluyor. Bu nedenle atıkların geri dönüşümü, sürdürülebilirliğin olmazsa olmazlarından.
Doğanın geleceğini korumak için tüm dünyanın bu bilinçle hareket etmesi gerekiyor. Geri dönüşümün önemini vurgulamak için de 17 Mayıs, Uluslararası Geri Dönüşüm Günü olarak kutlanıyor. Hatta bu özel gün, farklı isimlerle değişik bir tarihte de kutlanıyor: 18 Mart Dünya Geri Dönüşüm Günü.
Biz de Uluslararası Geri Dönüşüm Günü’nde evdeki sıfır atık uygulamalarınızı kolaylaştırmak için bazı öneriler hazırladık. Gelin, geri dönüşüm nasıl yapılır, yaratıcı geri dönüşüm fikirleri nelerdir birlikte keşfedelim.
Evde Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?
Bu sorunun cevabına bakmadan önce bir konuyu hatırlatalım: Geri dönüşüm ve ileri dönüşüm sıkça karıştırılan kavramlardan. Geri dönüşüm nedir, kısaca şöyle cevaplanabilir: Cam, plastik, metal gibi ham maddelerin parçalanıp işlenerek yeni ürünlere dönüştürülmesi. İleri dönüşüm ise geri dönüştürülebilir olsun olmasın kullanılmış tüm malzemelerden farklı bir amaçla faydalanmayı sağlayan uygulamalardır.
Neredeyse her sokak veya caddede cam, kağıt, plastik gibi farklı türdeki atıklar için ayrı geri dönüşüm kutuları bulunuyor. Sokak sokak dolaşarak cam şişeleri atabileceğimiz bir yer aramak zorunda olmamak harika. Ancak kimi zaman her atık için ayrı bir geri dönüşüm kutusuna gidecek zamanınız kalmadığını da tahmin ediyoruz. Hemen söyleyelim: Bu geri dönüşüm için atıkları biriktirmenize engel değil.
Belediyeler haftanın belli bir günü eve gelerek geri dönüşüm atıklarını topluyor. Tek yapmanız gereken ikamet ettiğiniz ilçenin belediyesini arayarak gün ve saati öğrenmek. Belediyenin her atığı ayrı ayrı mı, yoksa tüm malzemeleri bir arada mı topladığını da sormayı unutmayın.
¨Bitkisel yağların geri dönüşümü için neler yapabiliriz?¨ sorusunu cevabı da yine belediyeleri işaret ediyor. Atık yağlar, belediyeler ile Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığından lisanslı firmalar tarafından toplanıyor.
Biriktirmeyi Kolaylaştırın
Evinizde her malzeme türü için ayrı bir kova bulunduracak yeriniz mi yok? Gelin, çözümlerine bakalım. Öncelikle mevcut çöp kovanızın boyutunu gözden geçirin. Geri dönüşüm sayesinde çoğu atık artık çöp kovasına girmeyecek. Hatta organik atıkları yani yiyecekleri de ayırıyorsanız artık kesinlikle daha küçük bir çöp kovası kullanabilirsiniz.
Büyük çöp kovası yerine raflara yerleştirilen geri dönüşüm kutularını tercih edebilirsiniz. Böylece kovalar, sadece dikine bir alan kaplamış olur. Bir diğer seçenek ise mutfağın kurtarıcısı lavabo altı. Lavabo altındaki deterjanları banyoya götürebilir, buraya geri dönüşüm kutularını yerleştirebilirsiniz. Yiyecek atıkları için de tezgah üstüne küçük bir çöp kovası koyabilirsiniz. Bu kova doldukça balkonunuzdaki büyük kompost kutusuna organik atıkları boşaltabilirsiniz.
Malzeme Tüketimini Azaltın
Plastik gibi geri dönüşüm malzemeleri kutularda biriktikçe ne kadar çok atık ortaya çıktığını daha iyi fark etmiş olmalısınız. Bu görüntü, çevreye verebileceğiniz başka bir desteğin ipucunu veriyor: Bu yaklaşımla tüketim alışkanlıklarınızı tekrar gözden geçirebilirsiniz.
İşe geri dönüşüm kutusuna attığınız malzemelere alternatif olarak neler kullanabileceğinizi düşünerek başlayabilirsiniz. Örneğin pet şişe yerine yanınızda her zaman termos taşıyabilir, şarküteri ve bakliyat alışverişlerinizi yanınızda götürdüğünüz cam kaselere doldurabilir, plastik poşet yerine evdeki eşyalarla yaptığınız bir bez çanta kullanabilirsiniz.
Geri Dönüşümü Olan Maddeler Biriktirin
Evinizde hala bir çöp kovasına gerek olup olmadığını sorguluyor musunuz? Cevabımız malesef evet. Bazı malzemeler geri dönüşüme uygun değil ve eğer ileri dönüşüm yapmıyorsanız tek çözüm onları çöpe atmak. Geri dönüşümü olmayan eşyalar ise şunlar:
Plastik poşet
Streç film
Tek kullanımlık karton bardak
Yumurta kutuları
Kirli kağıtlar
Kağıt havlu
Pipet
Fotoğraf kağıdı
Durulanmamış şampuan kutuları
Ayna
Tava ve tencere
Plastik oyuncaklar
Pencere camı
Mendil
Yani aslında plastik ve kağıt olsa bile bazı malzemeler geri dönüştürülemiyor. Bu eşyaların da alternatiflerini kullanarak çöp miktarınızı azaltabilirsiniz.
Doğru Geri Dönüşüm Yöntemini Uygulayın
Şimdi şu soruya bakalım: ¨Geri dönüşüm kutusuna sadece işlenebilir malzemeleri atmak yeterli mi?¨ Uygun şekilde atıldıysa evet. Peki, geri dönüşüm kutusuna atıkları atarken nelere dikkat etmeliyiz? Öncelikle plastik, metal ya da cam olsun tüm atıkların içinin boş, temiz ve kuru olduğundan emin olmalısınız.
Çünkü ıslak ya da yemek artığı bulunan bir şeyi attığınızda diğer tüm malzemelerin de kalitesi düşer. Hatta ıslandığı ya da üzerine yapışkan gibi kirli bir madde değdiği zaman geri dönüştürülemeyen kağıtlar birer çöpe dönüşür. Ancak temiz ve kuru derken de bulaşık makinesinden çıkma bir görüntüyü kastetmediğimizi söyleyelim. Su ile yıkanmış, üzerinde sadece birkaç damla kalan atıkları geri dönüşüm kutusuna atabilirsiniz. Yağı çıkmayacak kadar yoğun yemek taşıma kutusu gibi atıkları ise çöpe atabilirsiniz.
Kirli bir atığı geri dönüşüme göndermenin zararlarından biri ise küflenme ya da kemirgenleri davet etme gibi sorunlara yol açması. Evinizdeki geri dönüşüm kutularında da elbette koku ve küf sorunu riski ile bulunuyor.
Bu yazımızda ¨Geri dönüşüm neden önemlidir?¨ sorusunun izinden gittik ve evde yapılabilecek geri dönüşüm fikirleri verdik. Çevre dostu bu yolculukta bize eşlik ettiğiniz için teşekkür ederiz!
