Dönemlik hastalıklar genellikle kış aylarıyla özdeşleştirilseler de aslında yaz mevsiminde de karşılaşabileceğiniz rahatsızlıklar mevcut. Mesela klima çarpması, güneş yanığı ve güneş çarpması bu hastalıklardan… Sağlığınızı tehdit eden, hayat kalitenizi düşüren bu hastalıklara karşı ise önlem almanız şart! Biz şimdi, yaz aylarında sıklıkla karşılaşılan güneş çarpmasından bahsedeceğiz. Fakat dilerseniz “Yazı Rahat Geçirin: Klima Çarpmasına Ne İyi Gelir?” ve “Doğru Bilinen Yanlışlardan Uzaklaşın: Güneş Yanığına Ne İyi Gelir?” yazılarımız sayesinde yaz mevsiminin diğer iki sağlık sorununa da çare bulabilirsiniz.
Haydi, şimdi, güneş çarpmasını daha yakından incelemeye başlayalım.
Sıcak çarpması olarak da bilinen güneş çarpması, güneş altında uzun süre geçirmekten kaynaklı olarak vücut ısısını ayarlamakla görevli olan mekanizmaların görev yapamaz hale gelmesidir. Hafif belirtilerin yanı sıra ciddi belirtilere ve sonuçlara da neden olabilir. Bu sebeple sıcak çarpması belirtilerini gözlemlediğinizde bir sağlık kuruluşuna gitmenizi öneririz.
Güneş Çarpması Belirtileri Nelerdir?
Yüksek vücut sıcaklığı (ateş)
Şiddetli baş ağrısı
Baş dönmesi
Mide bulantısı
Kusma
Yorgunluk
Kas krampları
Kalp çarpıntısı
Hızlı solunum
Bilinç kaybı
Güneş Çarpmasında Ne Yapılır?
Evde ya da sokakta… Eğer çevrenizde güneş çarpması belirtilerini gözlemlediğiniz biri varsa ilk müdahaleyi sizin yapmanız gerekebilir. İlk yardım için aşağıdaki adımları izleyebilirsiniz:
Hastayı serin bir mekâna alın ve eğer üzerinde sıkan kıyafetler varsa gevşetin.
Kusma ihtimalini göz önünde bulundurarak hastayı yan yatırın.
Yüksek olan vücut ısısını düşürmek için soğuk su ile nemlendirilmiş bezleri; bileklerine, alnına ve koltuk altlarına yerleştirin. Belirli aralıklarla bezleri soğuk su ile nemlendirmeyi ihmal etmeyin. Eğer güneş çarpmasını siz yaşıyorsanız vücut ısısını düşürmek için soğuk duşa girebilirsiniz.
Kan dolaşımını hızlandırmak için bileklerle bacak ve kollara masaj yapabilir ya da hastanın ayaklarını yükseltebilirsiniz.
Eğer hastanın bilinci kapalıysa zaman geçirmeden hastayı en yakın sağlık kuruluşuna götürmelisiniz.
Eğer yaptığınız ilk yardım işe yaramıyorsa bir uzmandan tıbbi yardım almalısınız. Bu süreçte hastanın bilinci açıksa su içebilir. Fakat bilinci kapalı olan hastaya kesinlikle içmesi ya da yemesi için bir şey vermemelisiniz.
Güneş Çarpmasından Korunmak İçin Neler Yapabilirsiniz?
Gerekli önlemleri almadığınız takdirde ne yazık ki yaz aylarında güneş çarpması sorununu yaşamak durumunda kalabilirsiniz. Peki, güneş çarpmasından korunmak için neler yapmalısınız?
Eğer imkânınız varsa güneş ışınlarının dik açıyla geldiği öğle saatlerinde dışarıya çıkmamalısınız. Öğle saatlerinde dışarı çıkma zorunluluğunuz varsa mümkün olduğunca gölge alanlarda zaman geçirmelisiniz.
Güneş çarpması özellikle kronik hastalığı olanlar (tansiyon, kalp vb), çocuklar, hamileler ve yaşlılar için çok daha fazla tehlikeli olabilir. Bu nedenle ekstra dikkatli olmak gerekebilir.
Evinizden ayrılmadan yarım saat önce güneş kreminizi sürmelisiniz. Ayrıca dışarı çıkarken şapka ve güneş gözlüğü takmak da sizi güneşin olumsuz etkilerinden koruyabilir.
Yaz aylarında yeterli miktarda su tüketimi ekstra önem kazanır. Terleme nedeniyle kaybettiğiniz sıvıyı, bol su tüketerek yerine koymalısınız.
Sıcak havalarda vücudunuzun nefes almasını sağlayacak bol ve pamuklu giysiler tercih etmelisiniz. Giysilerin açık renkli olmasına dikkat etmelisiniz.
Yaz aylarında sindirimi zor olan besinlerden uzak durmalısınız.
Eğer sahildeyseniz şemsiyesi olmayan noktaları tercih etmemeye özen göstermelisiniz.
Son olarak unutmamanız gereken bir şeyin altını tekrar çizmek isteriz: Evde yapacağınız güneş çarpması tedavisi sadece bir ilk yardımdır. Güneş çarpması ciddi sonuçlara neden olabilecek bir durumdur. Bu nedenle ilk yardımın ardından en yakın zamanda uzman bir doktordan yardım almalısınız.
