Duvar boyaları, duvarı dış etkenlere karşı korumanın yanı sıra mekan dekorasyonunda da kilit bir role sahip. Ancak doğru uygulama için önce boya çeşitlerini bilmek gerekiyor. Bu yazımızda hem boya çeşitlerine değineceğiz hem de bu boya çeşitleri nerelerde kullanılır, avantajları ve dezavantajları nelerdir, uygulaması nasıl olmalıdır, ele alacağız.
Boyaları birçok açıdan sınıflamak mümkün. Bunlar arasında en öne çıkanı kuşkusuz kullanım alanı. Hazırsanız önce kullanım alanına göre boya çeşitlerine değinelim.
Kullanım alanı, adından da anlaşılacağı üzere boyayı nerede kullanacağınızı ifade ediyor. Yani boyayı binanın içinde mi, dışında mı; duvar boyamak için mi, yoksa ahşap ya da metal bir yüzeyde mi kullanacaksınız? İşte, boya çeşitleri arasında hangisinin sizin ihtiyacınıza uygun olduğunu anlamak için önce bu soruya cevap vermeniz gerekiyor.
Kullanım alanına göre boya çeşitlerini iç cephe boyaları, dış cephe boyaları, ahşap yüzey boyaları ve metal yüzey boyaları olarak sıralayabiliriz. Binanın iç duvarları için iç cephe boyalarını, binanın dış duvarlarında dış cephe boyalarını; kapılar, pencereler, dolaplar gibi ahşap yüzeyler için ahşap yüzey boyalarını; korkuluklar, dış kapılar, pencere demirleri gibi metal yüzeyler için ise metal yüzey boyalarını tercih etmelisiniz. Gelin şimdi, bunların detaylarına bakalım.
İç Cephe Boya Çeşitleri
Evlerin, ofislerin, binaların iç duvarlarını boyarken kullandığınız boyalardır. İç cephe boyası seçimi yaparken boyaların özellikleri doğrultusunda karar vermelisiniz. İşte, iç cephe boya çeşitleri ve öne çıkan özellikleri:
Astar Boya: Uygulanan boyanın duvara daha iyi tutunmasını ve kalıcılığının artmasını sağlar. Astar boya, boya uygulaması öncesinde duvarın en altına uygulanır. İşlem öncesi yüzey temizlenir ve tek kat astar atılır. Kuruduktan sonra ise esas istenen boya sürülür.
Eğer yaptıracağınız boyanın daha uzun süre dayanmasını istiyorsanız mutlaka astar uygulayın deriz. Astar, boya sarfiyatını azalttığı için toplam maliyette de avantaj sağlayan bütçe dostu bir uygulama olduğunun altını çizmekte fayda var.
Plastik Boya: Su bazlı bir boya çeşididir Hızlı bir şekilde kurur ve uygulama sırasında diğer boyalara göre çok daha az koku verir. Duvarların nefes almasına imkan veren bir boyadır. Bu nedenle nemli mekanlarda tercih edilebilir.
Bu boya çeşidinin en öne çıkan avantajı, ekonomik ve kokusuz olması. Ancak silinemediğini hatırlatalım. Eğer duvarlarınız çok çabuk kirleniyorsa plastik boya seçmemenizde fayda var.
Silikonlu Boya: Uzun yıllar kullanabileceğiniz, çatlamaya ve kabarmaya dayanıklı bir boya türüdür. Plastik boyaya göre daha maliyetli olsa da hem görüntüsü hem dayanıklılığı hem de silinebilir olması ile öne çıkar. Eğer kadifemsi bir görüntü ve dayanıklılık istiyorsanız boya çeşitleri arasında tercihiniz saten boya olmalı.
Yağlı Boya: Solvent bazlı boya olarak da bilinir. Yağlı boya çeşitlerinin parlak bir yapısı vardır. Tinerle inceltilerek kullanılır. İyi uygulanması çok önemlidir, aksi takdirde fırça ya da rulo izi bırakabilir.
Yağlı boya, iç mekan kullanımında birçok avantaj sunar. Bunların başında temizlenebilir olması ve fiziksel etkilere karşı dayanıklı olması gelir. Ayrıca gösterişli bir boyadır. Ancak bu avantajlarının yanında yağlı boya, diğer iç mekan boyalarına kıyasla daha geç kurur ve ağır bir kokuya sahiptir. Bu nedenle evde küçük bir çocuk veya nefes alma konusunda hassasiyeti bulunan birisi varsa tercih etmemenizi ya da boya sonrası çok iyi havalandırmanızı öneririz. Ayrıca “Evinizin Ustası Olun: Yağlı Boya Nasıl Yapılır, Kullanılır?” yazımızda bu parlak boya çeşitleri hakkında daha ayrıntılı bilgi edinebilirsiniz.
Akrilik Boya: Reçine pigmentleri ve sudan oluşan esnek bir boyadır. Kullanımı kolaydır, hızlı kurur ve kokusuzdur. Su ile seyreltilerek ve karıştırılıp yeni tonlar oluşturularak da kullanılabilir. Bu nedenle iç mekan için olduğu kadar yenileme ve dekoratif çalışmalarda da oldukça popüler bir boya çeşididir.
Eğer duvarlarınızı kendiniz boyayacaksanız uygulama kolaylığı ve fırça izi bırakmaması sebebiyle akrilik boyaları tercih edebilirsiniz. Üstelik silmeye müsait olduğunu ve kolayca temizlendiğini de belirtelim.
Antibakteriyel Boya: Özel formülü sayesinde bakteri, mantar ve küf oluşumunu engelleyen hijyenik boyalardır. Silikonlu, su bazlı, nanoteknolojik gibi farklı özelliklere sahip olabilir. Diğer boyalara göre pahalı olsa da evde sağlık açısından hassas birisi varsa tercih edebilirsiniz.
Binaların dışını dekoratif kılmak ve korumak için kullanılan boyalar, dış cephe boyası olarak adlandırılıyor. İç cephe boyalarını neden dış mekanda da kullanmıyoruz, diye merak edebilirsiniz. Aslında elbette kullanabilirsiniz. Ancak soğuk, yağmur, ısı farkları gibi birçok etkene maruz kalınacağı için ideali dış cepheye özel hazırlanan boyaları kullanmak.
Dış cephe boyasında dayanıklılık için sadece doğru seçimi yapmak değil, doğru şekilde uygulamak da önemli. Aşırı sıcak, aşırı nemli, yağışlı ya da soğuk dönemlerde boya yapmamaya dikkat edebilirsiniz. Boya üzerine yağmur ya da kar suyu gelmesi, ani ısı değişiklikleri, yoğun güneş ışığı gibi etkenler boyanın performansını olumsuz etkiler. Bu nedenle özellikle dış cephe boyama aşamasında ılıman ve kuru dönemleri tercih etmenizi öneririz.
Şimdi gelin, dış cepheye uygun boya çeşitlerine bakalım:
Akrilik Boya: İç mekanlarda da pratikliği ve dayanıklılığı sebebiyle tercih edilen akrilik boya çeşitlerine, çabuk kuruma ve dış etkilere dayanıklılık özellikleri sebebiyle dış cephede de sıkça rastlanıyor.
Silikonlu Boya: Silikon katkıları ile zenginleştirilen bu boya türü, su itme özelliği sayesinde dış koşullara uzun süre dayanmasıyla öne çıkıyor. Bu nedenle yüksek nem ve olumsuz hava koşullarında dahi uzun süre kullanılabilir. Ayrıca kaliteli bir son katman olarak da tercih edilebilir.
Grenli Boya: Binanın dış cephesinde dalgalanmalar varsa bu boya türü idealdir. Kabartmalı, dokulu bir dış cephe görüntüsü sunar.
Elastik Boya: Bina yeni yapılmışsa zaman içerisinde yaşanabilecek “bina oturması” durumu nedeniyle oluşabilecek çatlakları engellemek için kullanılan boyadır.
Ahşap Yüzey Boyaları
Ahşap yüzeylerde renk değişikliği, dekorasyon ya da bakım yapmak için kullanılan boya çeşitleridir.
Akrilik Boya: Su bazlı akrilik boyalar çok amaçlı kullanımlarıyla ahşap yüzeyleri boyamak için de uygun.
Yağlı Boya: Evde bulunan ahşap eşyanın boyanabileceği bir boya türü de yağlı boyadır. Fakat kokusunun ağır olduğunu hatırlatmakta fayda var.
Sprey Boyalar: Sprey boya çeşitleri de akrilik boya çeşitleri gibi renk açısından geniş bir yelpazeye sahip olan ve kolaylıkla uygulanabilen boyalardandır. Çalkaladıktan sonra püskürtülerek uygulanabilen sprey boyaları dış mekânda uygulamalısınız. Bu arada bu boya türünün açık alanda kullanacağınız ürünler için uygun olmadığını da not düşelim.
Vernikler: Ahşabın korunmasını ve daha şık görünmesini sağlar. Şeffaf ve renkli seçenekleri, dekorasyonuna uygun seçim yapılmasını kolaylaştırır. Bu sınıfa dâhil olan lake boya renk çeşitleri de geniş bir renk yelpazesi sunabilir.
Ahşap boya çeşitleri ve özellikleri hakkında daha ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz “Ahşap Boya Çeşitleri: En İyi ve Doğru Ahşap Boyası Nasıl Seçilir?” yazımızı okuyabilirsiniz. Ayrıca bu yazımızdan ahşap kapı boya çeşitleri hakkında da bilgi alabilirsiniz. Eğer kapınıza yeni bir görünüm kazandırmak isterseniz “Amerikan panel kapı nasıl boyanır?” sorusunun yanıtını da videomuzda bulabilirsiniz.
Metal Yüzey Boyaları
Pencerelerinizdeki demirlikler, evinizin içerisindeki metal borular… Metal yüzey boyaları, bu alanları boyayıp daha şık hale getirmenize olanak verir. Şimdi, demir boya çeşitlerini daha yakından tanıyalım.
Akrilik Boya: Hızlı kuruması ve koku yapmaması nedeniyle özellikle iç mekândaki metallerin boyanmasında kullanılır.
Yağlı Boya: Metal yüzeyde en çok kullanılan boya türüdür. Yoğun kokusu nedeniyle açık havadaki metaller üzerinde tercih edilir.
Selülozik Boya: Genellikle boya tabancasıyla uygulanan sanayi tipi boyadır. Hızlı kurur, ama zor bulunmasından ve çok koku yaymasından dolayı dış mekanda kullanımı tercih edilir.
Yapısına Göre Boya Çeşitleri: Su Bazlı ve Sentetik Boya
Boyalar, boyanın içerisine koyulan incelticiye göre sınıflandırılabilir. Ürün; içerisinde inceltici olarak su kullanılıyorsa su bazlı boya, sentetik tiner kullanılıyorsa sentetik boya olarak adlandırılır. Su bazlı boya, fırçadan da bulaştığı yerlerden de kolay temizlenir. Zor temizlenen sentetik boyalar ise bu sayede dayanıklıdır. Ancak koku yapar ve geç kurur.
Parlaklığına Göre Boya Çeşitleri
Bazı boyaların parlak, bazılarının ise daha mat olduğunu fark etmişsinizdir. Boya türlerinin sunduğu bu ayrımı belirgin kılmak için markalar, ürünlerini kategorize ederler. Bazı markalarda ise ara kategoriler bulunabilir ya da isimlerde farklılıklar görülebilir.
Mat Boyalar: Duvarlardaki kusurları gizlemeye yardımcı olur. Mat olduklarından duvar üzerinde yansıma oluşturmazlar.
İpeksi Mat Boyalar: Mat ve yarı mat arasında, ipeksi bir matlık sunması nedeniyle bu ismi alır. Kolay temizlenebilir. Bu nedenle salon, oturma odası gibi yoğun şekilde kullanılan alanlarda uygulanabilir.
Yarı Mat Boyalar: Halk arasında saten boya olarak da bilinir. Kolay temizlenebilir. Diğer mat boyalara göre yansıtma etkileri daha fazladır.
Parlak Boyalar: Parlak bir görünümü vardır, kusurları belli edebilir. Genellikle mutfak, kemer, kapı gibi alanlarda kullanılır.
Yarı Parlak Boyalar: Parlaklık oranları ve dolayısıyla yansıtma etkileri parlak boyalara göre daha az olan çeşittir.
Boya çeşitleri ve özellikleri hakkında ihtiyaç duyabileceğiniz detayları sıraladık. Şimdi, sırada doğru boyayı seçerek hayalinizdeki yaşam alanına sahip olmak var! Biraz hayal gücü, biraz da farklı boyama teknikleriyle bambaşka bir mekan yaratmanız işten bile değil. Bunun için uygulaması kolay duvar boyama fikirleri sunan “Evinizin Havası Değişsin: Renkli Duvar Boyama Önerileri” yazımızdan da faydalanabilirsiniz.
Koçtaş boya çeşitleri ve renkleri ile zevkinizi yansıtabilir, yaşam alanınızı yenileyebilirsiniz. Üstelik sadece ev boya çeşitleri ya da dış cephe boya çeşitleri değil, boya rulosu çeşitleri gibi boya malzemeleri de Koçtaş’ta sizi bekliyor!
