Genellikle her yeri dikenle kaplı olan bir bitkinin bu kadar göz alıcı görünebileceği kimin aklına gelir ki! Evet, tüm zamanların vazgeçilmez ev bitkisi kaktüsten bahsediyoruz. Kaktüsgiller familyasına ait kaktüs hem ilgi çekici görüntüsü hem de kolay bakımı nedeniyle tercih ediliyor. Üstelik yaklaşık 3000 tür ve 300 cinse sahip olduğu için her zevke göre bir kaktüs bulmak da mümkün.
Tabii kaktüs türleri bu kadar çokken bir seçim yapmak zorlaşıyor. Ama merak etmeyin, kaktüs çeşitleri ve isimleri rehberimizi okuyarak evinizi güzelleştirecek en doğru seçimi yapabileceksiniz. ¨Kaktüs nasıl bakılır?¨ sorusuna verdiğimiz cevaplar sayesinde de bitkiniz uzun yıllar sağlıkla büyüyecek.
Ancak önce kafa karıştırıcı bir noktayı hatırlatalım. Sukulent ve kaktüs kimi zaman birbirine karıştırılıyor. Kaktüs bir sukulent yani yaprakları su dolu bitki. Ancak her sukulent kaktüs değil. Son zamanların gözde bitkilerinden olan sukulentle ilgili detaylı bilgi ¨Küçük Bitkilere Yer Açın: Sukulent Çeşitleri ve Sukulent Bakımı¨ yazımızda sizi bekliyor. Gelin, biz kaktüs çeşitleri ve kaktüs yetiştirme ipuçlarına bakalım.
Dikensiz Kaktüs Çeşitleri
Kaktüs denildiğinde önce dikenleri akla gelse de aslında dikensiz birçok çeşidi de bulunuyor. Evinizde evcil hayvanınız ya da çocuğunuz varsa dikensiz kaktüs türleri tam size göre. İşte, dikensiz kaktüs çeşitleri ve isimleri:
Peyote Kaktüsü (Lophophora williamsii)
Küçük kaktüs çeşitleri arasında yer alan peyote, yuvarlak ve yumrulu bir yapıya sahip. Ortasından da küçük pembe bir çiçek büyüyor. Hem bakımı çok kolay hem de küçük boyutlu olduğu için ofis gibi sınırlı alanlara uygun bir bitki. Ancak dikensiz olduğu için evcil hayvanınız varsa kaktüsü ısırma ihtimaline karşı başka bir tür seçmenizi öneriyoruz. Çünkü bu kaktüs yenildiği zaman halüsinatif etkiye neden olabiliyor.
Ökseotu Kaktüsü (Mistletoe)
İnce dalları nedeniyle spagetti kaktüsü olarak da bilinen bu tür kolay yetiştirilir. Tropikal bir kaktüs türü olduğu için nemli ve yarı ışıklı ortamları sever. Askılı saksı içerisine yerleştirerek uzun dallarının aşağı doğru hoş bir şekilde uzamasını sağlayabilirsiniz. Tüm saksı modelleri için de Koçtaş saksı ve aksesuarları sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Şükran Kaktüsü (Schlumbergera Truncata)
Dar uzun yapraklarının uçlarında kırmızı veya koyu pembe çiçekler olduğu için yılbaşı kaktüsü olarak da bilinir. Diğer kaktüs türlerinin aksine şükran kaktüsü nemli bir ortama ihtiyaç duyar ve aşırı su istemese de uzun süreli susuzluğa dayanamaz.
Yazın da uzun süre güneş ışığına maruz kalmamalıdır. Bu yüzden banyoda yetiştirilebilecek bitki türlerinden biridir. Banyo gibi gölge ve nemli ortamlarda yetiştirebileceğiniz diğer bitki türlerini keşfetmek için ¨Hangi Odaya Hangi Bitki: Alana Uygun Bitki Seçme ve Bakım Rehberi¨ yazımızı okuyabilirsiniz.
Atlas Kaktüs (Epiphyllum)
Yapraklı kaktüs çeşitleri seviyorsanız tırtıklı kenarlara sahip epiphyllum sizin için uygun bir seçim olabilir. Çok gösterişli bir kaktüs olmasa da aylarca çiçek açtığı için evine renk katmak isteyenlerin de tercih ettiği bir tür. Yapraklarının ucunda büyüyen çiçekler turuncu, mor, sarı, pembe renklerde olabiliyor.
Dikensiz Yıldız Kaktüs (Bishop’s Cap)
Beş bölümlü oluşu ve büyüdükçe etrafını kaplayan beyaz pulları nedeniyle adeta bir yıldıza benziyor. Salonunuza hoş bir hava katmak için çiçek açan kaktüs çeşitleri arasında yer alan bu türe yer verebilirsiniz.
Dikenli Kaktüs Çeşitleri
En güzel kaktüsler genelde çevresi en çok dikenle kaplı türler arasından çıkıyor. Dikenli kaktüs bakımı biraz dikkat gerektirse de gösterdiğiniz çabanın şık görünümlerine değeceğini göreceksiniz.
Dikenli kaktüs çeşitleri ve isimleri nelerdir bakmadan önce önemli bir püf noktayı paylaşalım: Dikenli kaktüsün bakımını yapacağınız zaman mutlaka nitril kaplı eldiven kullanın. Bu eldiven türü delinmeye karşı daha dayanıklıdır. Yani ellerinizin kanama ya da küçük dikenler nedeniyle kaşınma ihtimali böylece azalır. Nitril ve diğer eldiven türlerini de Koçtaş iş güvenlik malzemeleri kategorisinde bulabileceğinizi hatırlatalım. Hadi gelin, hem çok hem az dikenli kaktüs çeşitleri neler öğrenelim:
Tavşan Kulağı Kaktüs (Opuntia microdasys)
Adı kadar sevimli bu kaktüs gerçekten de bir çift tavşan kulağını andırıyor. Düz, yassı ve oval görünümlü bu kaktüsün üstü açık renk tüy şeklinde dikenlerle kaplı. Bu tüyler ele kolaylıkla yapışıyor ve cildi tahriş edebiliyor. Nadiren çiçek açan tavşan kulağı hem iç hem de dış mekana uygun.
Beyaz Tüylü Kaktüs (Mammillaria plumosa)
Adının beyaz tüylü olduğuna bakmayın, bu şık beyaz tüy halindeki dikenlerin altında daha da sivrileri var. Beyaz, açık pembe ve açık sarı renkli küçük çiçeklere sahip bu kaktüs uzun yıllar evinizi süsleyecek dayanıklı türlerden biri.
Dikenli Tel Kaktüsü (Acanthocereus Tetragonus)
Dekoratif kaktüs çeşitleri ile salonunuzu süslemek istiyorsanız bu tür size göre. Dalları uzadıkça birbirinin üzerine çıkarak dağınık ve yüksek bir görüntü oluşturduğu için peri kalesi kaktüs veya perili köşk kaktüs olarak da bilinir. Dallarının beş köşesi bulunur ve bu köşelerin hepsi dikenlidir.
Mavi Sütun Kaktüs (Pilosocereus pachycladus)
Görkemli görünüşüyle büyük salonlar için uygun bir tür olan mavi sütun kaktüs, bir ila on metreye kadar uzunluğa ulaşabilir. Uzun kaktüs çeşitleri içerisinde açık yeşil mavi arası rengiyle özel bir yere sahiptir. Tabanından dallar sürgün vererek yan yana birkaç sütun oluşturur. Mavi sütun kaktüsün yanı sıra salonunuza uygun en güzel büyük bitki çeşitlerini öğrenmek için ¨Doğayı Evinize Taşıyın: Salonlar İçin Büyük Bitki Önerileri¨ yazımızı okuyabilirsiniz.
Ay Kaktüsü (Moon Cactus – Gymnocalycium Mihanovichii)
Renkli kaktüs çeşitleri genellikle boyalı olur. Ancak ay kaktüsü gibi türler birer istisna. Sarı, pembe ve hatta mor renge sahip olabilen ay kaktüsü, klorofil üretmediği için gerçekten de bu renklere sahip. Evinizi renklendirecek ay kaktüsünü iki haftada bir sularsanız dahi ona yeterli bakımı yapmış olursunuz. Tek eksi yönü ise diğer kaktüs türleri kadar kolay çoğaltılamaması.
Altın Dantel Kaktüs (Ladyfinger – Mammillaria Elongata)
Banyo ya da çalışma masası gibi sınırlı alanlar için küçük kaktüs çeşitleri imdada yetişiyor. 3-10 cm uzunluğundaki altın dantel kaktüsü de bunlardan birisi. Ayrıca küçük kaktüs türleri arasında hızlı büyümesi ve zahmetsiz bakımıyla da öne çıkıyor. Sarı renkli ve çiçek formundaki dikenleri tüm kaktüsü çevreler. Yani altın bir dantel örülmüş gibidir. Parmak gibi uzun dalları sıkça yavrulayarak küme halini alır.
En Güzel Çiçek Açan Kaktüsler
Çiçek açmayan kaktüs çeşitleri, etli ve dikenli gövdeleriyle ilgi çekici olsa da daha olağandışı bir güzellik için çiçekli türleri yetiştirmenizi öneriyoruz. Üzerindeki dikenlerin aksine kaktüs çiçekleri çoğu türde olmadığı kadar ipeksi bir dokuya sahip oluyor. Bazılarının ömrü yalnızca bir gece olsa da bu nadir güzellikleri görmek için çiçek veren kaktüs çeşitleri de salonunuzda yer bulmalı. Peki, çiçek açan kaktüs çeşitleri ve isimleri neler? Gelin, birlikte bakalım:
Yılan Kaktüs (Chamaecereus Silvestrii)
Yılan kaktüs, fıstık kaktüs ve parmak kaktüs olarak da bilinen bu tür en kolay yetişen kaktüs çeşitleri sıralamasında önlerde. Çünkü hem sıcağa hem de soğuğa karşı oldukça dirençli. Hatta diğer bitkilerin aksine hava akımı olan yerleri de seviyor. Sık sık yavru verdiği için de hızla büyüyor. Elbette kimi zaman tüm gövdesini saran 5-7 cm büyüklüğündeki kırmızı çiçeklerden bahsetmeden de olmaz. İlkbahar sonu ve yaz aylarında açan yılan kaktüs çiçeği yaşam alanlarının en renkli üyelerinden.
Örümcek Kaktüsü (Gymnocalycium Oehnanthemum)
Yana doğru sarkan ve kümeler oluşturan dikenleri örümcek ayaklarına benzeyen bu kaktüs yuvarlak bir şekle sahip. Koyu kırmızı, turuncu ya da pembe renkteki çiçekleri ilkbahardan sonbahara kadar sık sık açar. Ancak örümcek kaktüsünün sürekli çiçekli olmasını istiyorsanız onu balkonunuzda yetiştirmenizde fayda var.
Kaynana Topuzu Kaktüsü (Echinopsis Tubiflora)
Peyzaj düzenlemelerinde tercih edilen kaynana topuzu kaktüsü yuvarlak bir formda. Yuvarlak ve etli gövdesi bir topuza benzeyen bitkinin çiçekleri oldukça zarif bir görünüme sahip. Kaynana topuzu çiçeği açtığı zaman yalnızca bir gün yaşar. Bir gün de yaşasa bu güzelliği beklemeye değdiğini söylemeden geçmeyelim.
Taç Kaktüs (Mammillaria Spinosissima)
Yuvarlak uzun gövdesinin tepesini çevreleyen pembe küçük çiçekler, taç kaktüsüne tatlı bir görünüm verir. Gövdesi sarı-kahverengi dikenlerle çevrili kaktüs, 30 cm’ye kadar uzayabilir. Bitki zararlılarına ve susuzluğa karşı dayanıklı olduğu için bakımı kolaydır.
Kaktüs Nasıl Bakılır?
Kaktüsler; yeşil etli gövdeleri, dikenli yapıları ve eşsiz çiçekleriyle en sıradışı bitkilerden. Bu görüntüleri sayesinde minimalistten boheme kadar birçok ev dekorasyonunu da mükemmel şekilde tamamlar. Dekoratif olmasının yanı sıra kaktüs faydaları nelerdir öğrendikten sonra bu bitkiyi beslemeyi düşünenler de artar.
Kaktüsün yararları arasında sayılan radyasyonu önleme, stresi azaltma gibi konular hakkında yeterli araştırma bulunmuyor. Ancak yaşam alanınıza kattığı güzellikle sizi mutlu edeceğini söyleyebiliriz. Peki, uygun yaşam şartları sağlandığı zaman uzun yıllar yaşayan kaktüsler nasıl bakılır? İşte, evde kaktüs bakımı ile ilgili tüm merak edilenler:
- Kaktüsün Toprağı Nasıl Olmalı: Fazla su kaktüse zarar vereceği için drenajlı toprak kullanmanızda fayda var. Yani ev bitkilerine özel, yoğun ve suyu emen topraklar kaktüsünüz için uygun değil.
Kaktüs toprağı karışımında çakıl taşları, kalın kum, ponza gibi suyun aşağı akmasını sağlayan maddeler bulunmalı. Toprak özellikleriyle ilgili bilgi alarak doğru seçimi yapmak için Hangi Bitki İçin Hangisi Uygun?: Toprak Çeşitleri ve Özellikleri yazımızı okuyabilir, hazır kaktüs toprağı alarak bitkinize uygun bir ortam yaratmak için de Koçtaş torf ve topraklar kategorisine göz atabilirsiniz.
- Kaktüs Saksısı Nasıl Olmalı: Suyun birikerek kökleri çürütmemesi için altında delik olan bir saksı kullanmalısınız. Saksı değişimi yapacağınız zaman da sadece biraz daha büyük bir saksıyı tercih etmeniz yeterli. Kil, seramik veya plastik gibi herhangi bir malzemeye sahip saksı kullanabilirsiniz.
¨Kaktüs saksısı nasıl değiştirilir?¨ sorusunun cevabına ulaşmak için de ¨Saksı Değişimi Nasıl Yapılır? Saksı Değiştirirken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?¨ yazımızı okuyabilir ve bunu bir zevke dönüştürmek için de ¨Bahar Geldi: 5 Kendin Yap Saksı Fikri¨ yazımızda yer verdiğimiz evde saksı yapımı önerilerimizden birini hemen hayata geçirebilirsiniz.
- Kaktüs Güneş Sever mi: Kaktüsler sukulentlerden de çok güneş ışığına ihtiyaç duyar. Kaktüsünüzün günde yaklaşık altı saat güneş almasını sağlayabilirsiniz. Ayda birkaç kez saksıyı döndürerek de her tarafının güneş almasına dikkat edebilirsiniz. Eğer tropikal kaktüs türlerinden birine sahipseniz doğrudan güneş alan yere koymamaya ve nemli bir ortamda bulundurmaya özen gösterebilirsiniz.
- Kaktüs Kaç Günde Bir Sulanır: Kaktüsler az suya ihtiyaç duysa da tamamen susuz kalmamaları gerekir. Mevsime ve evinizin sıcaklığına göre kaktüs sulama sıklığını ayarlayabilirsiniz. Kış mevsiminde 4 ila 6 haftada bir su verebilirsiniz. Güneşli havalarda da 3-4 haftada bir su vermeniz yeterli. Tropikal kaktüslerin sulama işlemini ise püskürtmeyle yapabilirsiniz.
- Kaktüs Nasıl Çoğaltılır: Kaktüsü tohumdan yetiştirmek oldukça uzun ve zahmetli bir yöntem. Bunun yerine çok dallı kaktüslerin dalından kopararak bir peçetenin üzerine bırakın. Spreyle suladığınız dallar zamanla kök verecektir. Köklenen dalları toprağa ekebilirsiniz. Tek gövdeli kaktüslerin bazıları ise üzerlerinde yumru şeklinde yavru verir. Bu yavruları kopararak doğrudan toprağa ekip kaktüsünüzü çoğaltabilirsiniz.
Bonus: Kaktüs Bakımı Püf Noktaları: Kaktüs çiçek açma mevsimi genellikle ilkbahar ve yaz aylarıdır. Kaktüsünüzün çiçek açması için ona ihtiyaç duyduğu ışığı sağlamaya dikkat edebilirsiniz. Ancak kaktüsün yeşil gövdesinde sararma görürseniz bitkinizi bir süreliğine yarı gölgeli bir alana almayı ihmal etmeyin.
Kaktüs bakımında dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta da zararlılar. En yaygın kaktüs zararlılarının arasında da unlu bit gelir. Zaman zaman kaktüsünüzün gövdesini ve özellikle yaprak altlarını kontrol edin. Beyaz yapışkan bir görünüm varsa bu unlu bit olabilir. Kaktüse özel ilaçlar kullanarak bitkinizi zarar görmekten koruyun.
“Kaktüs bakımı nasıl olmalı?” sorusunun üç temel cevabını yeniden verelim: Geçirgen bir toprak, az sulama ve bol güneş ışığı. Kaktüs bakımını en doğru şekilde gerçekleştirmenizi sağlayacak ürünler ise Koçtaş bitki yetiştirme ürünleri sayfasında sizi bekliyor.
Kaktüs çeşitleri ve kaktüs bakımı hakkında bilgi edindiniz, ama hangi bitkiyi besleyeceğinize hala tam karar veremediyseniz de Testi Çözün: Evinize Uygun Süs Bitkilerini Bulun testimizi çözün ve aradığınız cevaba hemen ulaşın!
Kaktüs Çeşitleri Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
- Kaktüs çeşitleri nelerdir?Kaktüsler, başta Amerika kıtası olmak üzere dünyanın birçok yerinde bulunurlar ve binlerce farklı türü vardır. Bunlar arasında sütun kaktüsleri, top kaktüsleri ve uzanan kaktüsler gibi çeşitli gruplara ayrılırlar. Her bir grup, farklı iklim ve ortamlara uyum sağlayacak biçimde evrimleşmiştir.
- Kaktüs isimleri nelerdir?Kaktüslerin birçok farklı türü ve ismi vardır. Örneğin; Echinocactus grusonii (altın top kaktüs), Opuntia (dikenli armut), Saguaro (Carnegiea gigantea) ve Mammillaria cinsinden çeşitler en bilinenler arasındadır.
- Küçük kaktüslere ne denir?Küçük kaktüsler genellikle "minyatür kaktüsler" olarak adlandırılır. Bu kaktüsler, küçük boyutları nedeniyle, sınırlı alanlarda yetiştiricilik için idealdir ve genellikle evlerde ve ofislerde tercih edilirler.
- Kaktüs çeşitleri güneşi sever mi?Kaktüsler genel olarak güneşli ve aydınlık ortamları severler. Çoğu kaktüs türü, sağlıklı büyüme ve çiçek açma için bol miktarda doğrudan güneş ışığına ihtiyaç duyar. Ancak bazı türler, öğle güneşi gibi çok şiddetli güneş ışığından korunmalıdır.
- Çiçek açan kaktüs hangisi?Birçok kaktüs türü çiçek açabilir. Özellikle, Gymnocalycium, Echinopsis ve Mammillaria cinslerinden kaktüsler renkli ve dikkat çekici çiçekler üretirler. Çiçekler genellikle büyük ve canlı renklere sahiptir.
- Kaç çeşit kaktüs türü var?Dünya genelinde yaklaşık 2000 civarında kaktüs türü bulunmaktadır. Bu türler, çok çeşitli formlar, boyutlar ve adaptasyon özellikleri gösterirler, ve çoğunlukla Amerika kıtasına özgüdürler.
- Evde kaktüs olmalı mı?Evde kaktüs bulundurmak, hem dekoratif açıdan güzel bir seçim olabilir hem de bakımı nispeten kolaydır. Kaktüsler, az su ile yetinebilir ve direkt güneş ışığı alan bir pencere kenarında sağlıklı bir şekilde büyüyebilirler.
- Kaktüsler en çok neyi sever?Kaktüsler, bol güneş ışığı ve iyi drenajlı toprak koşullarını sever. Su ihtiyaçları azdır, ancak su verdikten sonra toprağın iyice kurumasını beklemek gerekir. Ayrıca, besin açısından zengin olmayan topraklarda bile iyi büyüyebilirler.
- Kaktüs neden ölür?Kaktüsler genellikle aşırı sulama yüzünden ölürler. Köklerinin sürekli nemli kalması, kök çürümesine neden olabilir. Bunun yanı sıra, çok düşük ışık koşulları veya uygun olmayan toprak da kaktüslerin sağlığını olumsuz etkileyebilir.
- Kaktüs kaç günde bir sulanır?Kaktüslerin sulama ihtiyacı mevsime ve içinde bulundukları ortamın koşullarına göre değişir. Genellikle, yaz aylarında haftada bir kez, kış aylarında ise ayda bir kez sulanmaları yeterlidir. Ancak, toprağın tamamen kuruduğundan emin olunmalıdır.
- Kaktüs için saksı nasıl olmalı?Kaktüs için saksı, mutlaka altında drenaj delikleri olan ve suyun kolayca akıp gitmesine izin veren bir yapıda olmalıdır. Terrakota gibi gözenekli malzemeler, fazla nemi emerek kök çürümesini önlemeye yardımcı olur.
- Kaktüs çiçeğinin ömrü ne kadardır?Kaktüs çiçeklerinin ömrü, türe ve çevresel koşullara bağlı olarak değişebilir. Bazı kaktüs çiçekleri birkaç saat içinde solarken, bazıları birkaç gün boyunca taze kalabilir. Genellikle, çiçeklenme dönemi kısa sürelidir.
- Kaktüsün çiçek açması için ne yapmak lazım?Kaktüsün çiçek açması için bol miktarda güneş ışığına ve düzenli olarak uygun miktarda suya ihtiyaç vardır. Ayrıca, kış aylarında bir dinlenme dönemi sağlamak, ilkbahar ve yaz aylarında çiçek açmasını teşvik edebilir.
- Kaktüs çeşitleri arasında en popüler olanlar hangileridir?En popüler kaktüs çeşitleri arasında Echinopsis, Mammillaria, Saguaro ve Christmas Cactus (Schlumbergera) bulunmaktadır. Bu türler, gösterişli çiçekleri ve bakım kolaylıkları ile bilinir.
- Kaktüs çeşitleri arasında evde bakımı en kolay olanlar hangileridir?Evde bakımı en kolay olan kaktüs türleri arasında Haworthia, Echinopsis ve Schlumbergera bulunur. Bu türler, iç mekan koşullarına iyi adapte olurlar ve düşük bakım gerektirirler.
- Hangi kaktüs türleri en nadir bulunanlar arasındadır?Nadir bulunan kaktüs türleri arasında Aztekium ritteri ve Blossfeldia liliputana yer alır. Bu türler, sınırlı doğal habitatları ve özel büyüme koşulları nedeniyle nadiren rastlanan türlerdendir.
- Kaktüs çeşitleri içinde en hızlı büyüyenler hangileridir?En hızlı büyüyen kaktüs çeşitleri arasında Saguaro (Carnegiea gigantea) ve Peruvian Apple Cactus (Cereus repandus) bulunur. Bu türler uygun koşullarda hızla büyüyebilir ve yıllık olarak önemli ölçüde yükseklik kazanabilir.
- Soğuğa en dayanıklı kaktüs çeşitleri hangileridir?Soğuğa en dayanıklı kaktüs çeşitleri arasında Opuntia cinsi öne çıkar. Bu türler, dona karşı oldukça dirençli olup, sıfırın altında sıcaklıklarda bile yaşayabilirler.