Dünyanın geleceğine katkıda bulunmanın sandığımızdan da kolay yolları olduğunu geçtiğimiz yıllar içerisinde öğrendik. Öncelikle evlerimizden başlayarak geri dönüşüm hareketinin bir parçası olduk. Ancak sürdürülebilir bir yaşam için yapabileceklerimizin geri dönüşüm ile sınırlı olmadığını artık biliyoruz.
Ne de olsa her malzeme geri dönüşüme uygun değil. Örneğin parlak malzeme ile kaplı kutular, yumurtalık ya da bardak gibi strafordan yapılma eşyalar, seramik mutfak malzemeleri ve bazı plastik oyuncaklar genellikle geri dönüştürülemez. Geri dönüşümün mümkün olmadığı malzemeler ise bize yaratıcı bir alan açtı: Upcycle yani ileri dönüşüm.
Eşyaları atmak yerine yeniden değerlendirme diye özetleyebileceğimiz ileri dönüşüm hem çevre dostu hem de keyifli bir uygulama. Hatta geri dönüşüm fikirleri adını taşıyan birçok kendin yap projesi aslında ileri dönüşüm uygulamaları. Gelin, geri dönüşüm ile ileri dönüşüm kavramlarına daha yakından bakalım. Sürdürülebilir bir yaşama destek olmanın eğlenceli yolunu keşfedin.
3R kuralını duymuş olabilirsiniz: Azalt, yeniden kullan, geri dönüştür (reduce, reuse, recycle). Fazla tüketimi ya da ihtiyaçlarımızdan doğan atıkları azaltmanın yollarını ¨Evde Atık Azaltma Yöntemleri¨ içeriğimizde paylaşmıştık. Şimdi, sıra ¨yeniden kullan¨ yani ¨ileri dönüşüm yap¨ kısmında. Bizce bu, 3R kuralının en eğlenceli ve yaşama değer katan adımı. Aslında ileri dönüşüm örnekleri hayatımızın her yanında. Alışveriş yaparken dikkatimizi çeken, araba farından yapılmış bir lamba bunun estetik örneklerinden.
Eminiz, ileri dönüşüm zihninizde canlandı. Yine de bir kavram olarak ileri dönüşümün ne olduğuna bakalım. İleri dönüşüm, eski bir eşya ya da malzemeyi farklı bir amaçla kullanılabilecek şekilde yeniden tasarlamak. İleri dönüşümü yapılabilecek eşyaların plastik, cam ve kağıt gibi geri dönüştürülebilir malzemelerden olmasına gerek yok. Çünkü ileri dönüşümde ham madde parçalanmıyor. Sadece kimi zaman yeni bir şekil verilerek kimi zaman da bazı eklemeler yapılarak eşyanın değeri artırılıyor.
İleri Dönüşümün Yararları Nelerdir?
İhtiyaç duyduğunuz bir eşyayı ileri dönüşüm yolu ile elde etmenin çevreye çeşitli yararları vardır:
Yeni bir ürün satın almadığınız için ham madde kullanımına ve enerji kaynaklarının tüketimine katkıda bulunmamış olursunuz.
Geri dönüşümü mümkün olmayan malzemeleri çöpe atmak yerine tekrar kullanıma sokarak çevre kirliliğine katkıda bulunmamış olursunuz.
Geri dönüştürülebilir malzemeleri de ileri dönüşüm ile yeniden kullanmak, karbon emisyonunun düşmesine destek verir. Çünkü hem nakliye hem de geri dönüşüm esnasında karbon emisyonu açığa çıkabilir.
Geri dönüştürülebilen malzemelerin de bir ömrü vardır. Örneğin plastik en fazla 2-3 kez geri dönüştürülebilir. Sonrasında ise yapısında meydana gelen değişiklik nedeni ile geri dönüştürülemez ve çevreyi kirleten bir atığa dönüşür.
Plastiklerin altında 1’den 7’ye kadar yer alan numaralara bakarak geri dönüştürülemeyen plastiklerin hangileri olduğunu öğrenebilirsiniz. 6 ve 7 numaralı plastikleri geri dönüşüm merkezleri kabul etmez. Bu plastikleri değerlendirmenin güzel yollarından biri olan plastik şişelerden puf yapımını ¨Evde Geri Dönüşüm ve Tasarruf¨ yazımızda bulabilirsiniz.
İleri Dönüşüm Nasıl Yapılır?
İleri dönüşüm düşüncesi ile çevrenize baktığınız zaman mutlaka güzel bir fikir bulursunuz. Ne de olsa ileri dönüşüm projeleri hayal gücünüzle sınırlı. Örneğin bir mobilya gördüğünüz zaman onu satın almak yerine evinizdeki eski eşyaları gözden geçirebilirsiniz. Özellikle vintage ya da bohem tarzdan hoşlanıyorsanız eskitme yöntemi ile tam da zevkinize uygun bir mobilyayı elinizdeki malzemelerden yapabilirsiniz.
Giysiler, en sık değiştiğimiz ve çoğunlukla geri dönüşüme gitmeyen eşyalardan. Eskiyen kıyafetlerinizi çanta, örtü, yastık kılıfı gibi eşyalara dönüştürebilirsiniz. Elbette mutfak da atık miktarının yüksek olduğu bir alan. Mutfak dolabına bir kutu koyarak ileri dönüşümde değerlendirebileceğiniz kavanoz, yumurtalık gibi atıkları biriktirebilirsiniz.
Yaşamınızın sunduğu birçok malzemeyi yenileyerek eski amacından farklı ve daha değerli şekilde kullanmanın yollarını Eski Eşyaları Yenileme Fikirleri kategorimizde bulabilirsiniz.
Plastik, Cam ve Kağıt Geri Dönüşüm Nedir, Neden Önemli?
İleri dönüşüm ve geri dönüşüm birbirleri ile karıştırılan kavramlardan. Geri dönüşüm nedir kısaca şöyle cevaplanabilir: Artık kullanılmayan eşyalar işlenerek tekrar ham madde haline getirilir. Bu ham maddeden de yeni eşyalar üretilir.
Temel olarak geri dönüşüm üç aşamadan oluşur. Kullanılmayan geri dönüştürülebilir atıkların toplanması, işlenerek ham maddeye dönüştürülmesi ve üretimde kullanılmak üzere satılması. Yani geri dönüşümü yapılan malzemelerden tekrar eşya üretilir.
Alışverişlerinizde de geri dönüştürülmüş malzemelerden üretilen eşyaları tercih ederek doğanın korunmasına destek olabilirsiniz. Çünkü her yeni malzemeden üretilmiş eşya; ham maddenin elde edilmesi, işlenmesi ve doğal kaynakların tüketilmesi anlamına gelir.
Hatta bu doğa dostu yaklaşım; sürdürülebilir moda, sürdürülebilir mobilya ve sürdürülebilir tasarım gibi kavramları da doğurdu. Satın alacağınız ürünlerin etiketlerinde geri dönüştürülmüş ya da geri dönüştürülebilir ifadelerinin olmasına dikkat edebilirsiniz.
Geri Dönüşümün Faydaları Nelerdir?
Geri dönüşüme göndermek üzere atıkları topladığınızda evinizden çıkan çöp miktarındaki azalmayı farkedeceksiniz. Çevrenin geleceğini korumak için attığınız bu adımın sizi mutlu edeceğinden şüphemiz yok. Gelin, bir de geri dönüşümün çevre için yararlarına bakalım, evde geri dönüşüm için yaptıklarınızın değerini keşfedin:
Çöp sahalarında yüksek miktarda metan gazı açığa çıkar. Metan gazı bir tür sera gazıdır. Sera gazı ise atmosferdeki sıcaklığı arttırmaya etki eder ve iklim değişikliğine neden olur. Geri dönüşüm sayesinde çöp toplama alanlarında biriken atık miktarı azaltılabilir. Bu da küresel ısınma riskini düşürmeye yardımcı olur.
Geri dönüştürülmüş malzemelerden eşya üretiminde kullanılan enerji miktarı, işlenmemiş ham maddeden elde edilenlere göre daha düşüktür. Yani geri dönüşüme destek vererek enerji sarfiyatını da düşürebilirsiniz.
Geri dönüşüm yeni ham madde ihtiyacını azalttığı için ham madde elde edilme sürecindeki doğal kaynak tüketimini de düşürür.
Geri dönüşüm atıklarınızı evinizde biriktirerek ortak alanlarda bulunan geri dönüşüm kutularına atabilirsiniz. Ayrıca belediyenizle irtibata geçerek geri dönüşüm malzemelerini apartmanınızdan almalarını da talep edebilirsiniz.
Evinizdeki tüm malzemeler geri dönüşüme uygun olmayabilir. Bu durumda ileri dönüşüm ile kendin yap fikirlerini hayata geçirmek sizin elinizde. Ancak bir de her iki kategoriye girmeyen yiyecek atıkları var. Yiyecekleri değerlendirmenin yollarını ise ¨Evdeki Malzemelerle Bitkilerinize Bakım Yapabilmeniz İçin 5 Öneri¨ yazımızdan öğrenebilirsiniz.
Hangi Malzemeler Geri Dönüştürülebilir?
¨Nasıl olsa plastik¨ diye düşünerek biriktirdiğiniz bazı malzemelerin aslında geri dönüşüme uygun olmadığını biliyor muydunuz? Atıkların geri dönüşümü ile ilgili bazı bilgileri öğrenerek doğru malzemeleri biriktirebilirsiniz:
Cam, numarası 1 ila 5 arasında olan plastikler, yemek artığı bulunmayan karton, çelik, alüminyum, kağıt ürünleri geri dönüştürülebilir.
Plastik torbalar geri dönüştürülemez. Atık olmaması için evdeki geri dönüşüm ürünleri, çöp kovası gibi bir yerde toplanabilir. Biriktirdiğiniz atıkları doğrudan geri dönüşüm toplama kutularına boşaltabilirsiniz.
Şırınga gibi tıbbi atıklar plastik dahi olsa geri dönüştürülmez. Bu tür atıkları aile sağlık merkezlerindeki tıbbi atık kutularına götürebilirsiniz.
Kıyafet ve bebek bezi geri dönüştürülemez.
Kahve bardağı gibi dışı kaplamalı, kağıt bölümünün ayrılmasını güçleştiren malzemeye sahip bardaklar geri dönüştürülemez.
Ayrıca geri dönüşüme göndereceğiniz malzemelerin içerisinde sıvı bulunmamasına dikkat etmenizde fayda vardır. Geri dönüşüme uygun malzemelerden üretilmiş mutfak aksesuar modellerini keşfetmek için Koçtaş’ı ziyaret edebilirsiniz.
